Vì sao Giáo hoàng Phanxicô không bao giờ trở về quê hương Argentina?
23/04/25
 |
| Đức Giáo hoàng Francis, khi đó là Hồng y Jorge Mario Bergoglio, trên tàu điện ngầm ở Buenos Aires năm 2008. Ảnh: Pablo Leguizamon/Associated Press |
Suốt 12 năm trị vì Tòa Thánh Vatican, Giáo hoàng Phanxicô – vị giáo hoàng đầu tiên đến từ châu Mỹ Latinh – đã đặt chân đến 68 quốc gia, nhưng chưa từng quay lại quê hương Argentina. Câu hỏi "vì sao?" cứ lơ lửng như nỗi niềm chưa khép kín trong lòng người dân Buenos Aires, đặc biệt sau khi Ngài qua đời.
Nhiều người tin rằng lý do chính là nỗi lo bị lợi dụng cho mục đích chính trị. Argentina từ lâu vốn nổi tiếng với sự chia rẽ chính trị gay gắt giữa phe tả và phe hữu. Ngài không muốn bất kỳ tổng thống nào "khoác lên mình tấm áo" của Giáo hoàng, biến chuyến thăm thành công cụ tuyên truyền cá nhân. Dù từng nhận được lời mời từ tất cả các đời tổng thống, Phanxicô vẫn lặng lẽ tránh né quê hương mình, kể cả khi Ngài đã đến thăm nhiều quốc gia láng giềng như Brazil, Chile, Paraguay và Bolivia.
Khi còn là Tổng Giám mục Buenos Aires, Jorge Mario Bergoglio (tên khai sinh của Phanxicô) từng mâu thuẫn với bà Cristina Kirchner vì luật hợp pháp hóa hôn nhân đồng giới. Sau này, dù hòa giải, Ngài vẫn không đồng tình với nhiều chính sách của các đời tổng thống tiếp theo – từ ông Mauricio Macri cho đến đương kim Tổng thống Javier Milei. Milei từng công khai gọi Ngài là “kẻ ngốc” vì lập trường ủng hộ công bằng xã hội, dù sau này đã xin lỗi và gặp Giáo hoàng tại Vatican.
Không chỉ giới chức, người dân Argentina cũng có nhiều cảm xúc trái chiều. Có người trách Ngài, như bà Laura Aguirre – một nhân viên tiệm bánh 50 tuổi – chia sẻ: “Tôi không thích việc Ngài chưa từng trở về.” Nhưng cũng có người cảm thông, như sinh viên Rocío Sánchez, 19 tuổi: “Ngài không phải Giáo hoàng của riêng Argentina, mà là của cả thế giới.”
Từ Vatican, Phanxicô vẫn luôn dõi theo tình hình quê nhà. Cha Patricio Ossoinak tại nhà thờ San José de Flores – nơi Phanxicô từng nhận ra ơn gọi linh mục – khẳng định: “Dù không trở về, nhưng trái tim Ngài luôn ở lại đây.”
Tuy nhiên, sự vắng mặt ấy vẫn để lại khoảng trống lớn trong lòng nhiều người. “Đáng lẽ Ngài phải vượt lên trên những chia rẽ chính trị đó,” bà Marcela Giménez, 73 tuổi, bật khóc nói. Còn Elida Galli, 85 tuổi, đau đáu: “Ngài đã đi khắp Nam Mỹ, chỉ trừ quê nhà. Điều đó khiến tôi đau lòng.”
Những người từng gần gũi với Giáo hoàng kể rằng Ngài buồn vì mọi hành động của mình đều bị quê hương diễn giải theo lăng kính chính trị, dù Ngài chỉ muốn truyền tải thông điệp toàn cầu. Cựu đại sứ Argentina tại Ý, Roberto Carlés, nhận định: “Chính sự chia rẽ sâu sắc khiến Ngài bị cuốn vào vòng xoáy mà bản thân không mong muốn.”
Dù nhiều lần cân nhắc quay lại, từ kế hoạch năm 2017 đến lời chia sẻ cuối cùng vào năm 2023, chuyến hồi hương ấy mãi không thành. “Không phải Ngài từ chối. Chỉ là chưa có dịp,” Phanxicô từng nói.
Với người Argentina, có lẽ điều khiến họ buồn nhất không phải là việc Ngài không trở lại, mà là cảm giác lỡ mất một khoảnh khắc vinh quang quốc gia – như khi đội tuyển bóng đá vô địch World Cup 2022. “Ngài có thể mang đến cho dân tộc niềm hân hoan chúng tôi đang thiếu,” Joel Acuña, một thầy giáo tương lai nói, trong buổi lễ tưởng niệm tại khu phố nghèo mà Phanxicô từng thường xuyên lui tới.
Và thế là, Đức Giáo hoàng của thế giới đã không một lần về với Argentina – mảnh đất đã sinh ra ông, đã yêu mến ông, và giờ đang tiếc nuối ông.
shared via nytimes,
