Cuộc đua cuối cùng giành visa vàng tại Tây Ban Nha
29/05/25
 |
| Khu chung cư cách Málaga 15 dặm |
Trong hơn một thập kỷ, chương trình "visa vàng" của Tây Ban Nha đã là cánh cửa mở ra cuộc sống mới cho hàng ngàn nhà đầu tư quốc tế, đổi lấy quyền cư trú bằng các khoản đầu tư bất động sản từ 500.000 euro trở lên. Tuy nhiên, vào tháng 4/2024, chính phủ Tây Ban Nha đã chính thức đóng lại cánh cửa này, gây ra một cuộc chạy đua nghẹt thở của những người muốn "lướt sóng" cơ hội cuối cùng — trong đó có không ít doanh nhân, triệu phú, và những người đang tìm kiếm “nơi trú ẩn” khỏi bất ổn chính trị và chi phí sinh hoạt leo thang ở quê nhà.
Jim và Katharine Miller Diehl, một cặp vợ chồng đã nghỉ hưu đến từ Florida, là một trong những người chạy đua nước rút để kịp nộp hồ sơ xin visa vàng trước hạn chót ngày 3/4/2024. Họ đã đầu tư 839.580 euro (tương đương 921.000 USD) vào một căn hộ ba phòng ngủ gần bờ biển Địa Trung Hải ở phía nam Tây Ban Nha. Nhưng đến khi hồ sơ được nộp, họ vẫn thấp thỏm chờ phán quyết. “Chúng tôi cảm thấy như đang nhảy khỏi vách đá và chỉ mong mọi thứ sẽ ổn,” bà Diehl chia sẻ.
 |
| Thị trấn trên sườn núi Mijas, Tây Ban Nha, cách Malaga khoảng 20 dặm về phía nam |
Chương trình visa vàng bắt đầu từ năm 2013, được thiết kế để phục hồi nền kinh tế sau khủng hoảng nợ châu Âu. Trong giai đoạn 2016–2023, chương trình đã hút về khoảng 10 tỷ USD đầu tư, với hơn 15.000 visa gắn liền với bất động sản được cấp cho người Mỹ, Anh, Trung Quốc, Nga và Trung Đông.
Từ năm 2020, số người Mỹ định cư tại Tây Ban Nha đã tăng 32%, lên gần 70.000 người. Một phần nguyên nhân là để tránh “độc khí chính trị”, phần khác là vì chi phí sinh hoạt tại đây thấp hơn Mỹ đáng kể. Lãi suất vay mua nhà ở Tây Ban Nha chỉ hơn 3%, chưa bằng một nửa mức trung bình ở Mỹ.
Tuy nhiên, sự bùng nổ mua bán bất động sản bởi người nước ngoài khiến giá thuê và giá nhà tại Tây Ban Nha tăng 11% chỉ trong năm vừa qua, làm dấy lên làn sóng biểu tình ở Madrid và Barcelona. Thủ tướng Pedro Sánchez tuyên bố: “Nhà ở là quyền hiến định, không phải công cụ đầu cơ.”
Chính phủ không chỉ dừng cấp visa vàng mà còn đề xuất tăng gấp đôi thuế bất động sản với người ngoài EU, đặc biệt để ngăn việc mua nhà rồi cho thuê ngắn hạn — yếu tố bị cáo buộc làm đẩy giá nhà.
 |
| Những ngôi nhà nhìn ra Biển Balearic từ bờ biển Xàbia, Tây Ban Nha |
Dù có rủi ro, không ít nhà đầu tư vẫn quyết tâm "đặt cược".
- Alvaro và Alicia Hernandez từ Mexico đã mua một căn hộ bốn phòng ngủ tại khu Chamberí (Madrid) với giá 1,8 triệu euro (1,95 triệu USD) ngay sau khi chương trình bị tuyên bố sẽ kết thúc. Họ nộp hồ sơ xin visa ngay trước Giáng sinh. Nếu không được duyệt, họ sẽ bán căn hộ và rời khỏi Tây Ban Nha.
- Michael Schatman, một chuyên gia nghiên cứu y tế người Mỹ, đã mua một căn nhà tại Xàbia (cách Valencia khoảng 70 dặm) với giá 960.000 euro (1,03 triệu USD) — cao hơn ngân sách ban đầu 100.000 euro — chỉ để kịp xin visa. Đổi lại, ông có thể tiếp tục công việc từ xa vào buổi sáng và leo núi hoặc ngắm biển vào buổi chiều. “Tôi đang nhìn ra Ibiza từ cửa sổ — thật điên rồ,” ông nói.
Dù chính phủ tuyên bố cứng rắn, các chuyên gia bất động sản cho rằng những thay đổi này không giải quyết được gốc rễ: thiếu hụt nguồn cung. Trong khi dân số Tây Ban Nha tăng gần 2 triệu người từ 2021, nước này chỉ xây dựng khoảng 90.000 căn nhà mỗi năm, theo Ngân hàng Trung ương Tây Ban Nha. Còn theo thống kê, năm 2023 chỉ có 27.000 giao dịch bất động sản với người nước ngoài, một con số quá nhỏ để gây ảnh hưởng thực sự đến thị trường.
Ông William Morillas từ Target Estates đánh giá: “Đây chỉ là một chiêu bài chính trị. Nó sẽ không giúp gì cho vấn đề nhà ở.”
shared via nytimes,
