Giỏ hàng

Hai gia đình, 50 năm kinh doanh, và cuộc chiến HĐQT tại Hàn Quốc

Quyền kiểm soát Korea Zinc, nhà sản xuất kẽm lớn nhất thế giới, đang là tâm điểm của một cuộc chiến thách thức hệ thống chaebol lâu đời – những tập đoàn gia đình quyền lực tại Hàn Quốc.
 
Yun B. Choi, chủ tịch kiêm giám đốc điều hành của Korea Zinc. Cổ đông lớn nhất của công ty, Young Poong, đang tìm cách loại bỏ ông khỏi vai trò của mình. Ảnh: Tina Hsu cho The New York Times
 
Cách đây 50 năm, khi hai đối tác kinh doanh lâu năm thành lập công ty con để sản xuất kẽm từ khu công nghiệp do chính phủ Hàn Quốc xây dựng, họ đã đồng ý thỏa thuận phân chia quyền lực khá đặc biệt.
 
Doanh nghiệp mới, Korea Zinc, sẽ được gia đình Choi quản lý, trong khi công ty mẹ là Young Poong sẽ do gia đình Chang – nhà sáng lập còn lại – điều hành. Cả hai gia tộc đã cam kết tôn trọng quyền quản lý của nhau. Thỏa thuận này được biết đến với tên gọi “hai gia đình dưới một mái nhà”.
 
Korea Zinc sau đó đã trở thành nhà sản xuất kẽm lớn nhất thế giới và là một phần quan trọng trong nền kinh tế Hàn Quốc.
 
Cuộc xung đột nổ ra
 
Tuy nhiên, mối quan hệ giữa gia đình Choi và Chang đã đổ vỡ một cách nghiêm trọng. Hậu duệ của hai nhà sáng lập, những người đã qua đời từ lâu, hiện đang trong cuộc chiến gay gắt để giành quyền kiểm soát Korea Zinc.
 
Cuộc tranh chấp này không chỉ là vấn đề nội bộ mà còn có tác động rộng lớn đối với các công ty lớn nhất Hàn Quốc, đặt ra câu hỏi liệu các chaebol quyền lực có thể chung sống với hệ thống quản trị doanh nghiệp kiểu phương Tây hay không. Ở trung tâm của cuộc chiến này là một công ty có ý nghĩa địa chính trị lớn, một trong số ít nhà cung cấp kim loại thiết yếu cho chuỗi cung ứng toàn cầu mà không có liên kết với Trung Quốc.
 
Tại cuộc họp cổ đông vào thứ Năm, gia đình Choi sẽ cố gắng giữ quyền quản lý Korea Zinc và ngăn chặn nỗ lực thâu tóm của Young Poong, vẫn được kiểm soát bởi gia đình Chang. Young Poong cũng kinh doanh trong lĩnh vực tinh chế kẽm, vận hành chuỗi nhà sách và sản xuất linh kiện điện tử.
 
Căng thẳng leo thang
 
Young Poong đã hợp tác với MBK Partners, một trong những công ty đầu tư tư nhân lớn nhất châu Á, để loại bỏ Chủ tịch Korea Zinc – ông Yun B. Choi, cháu nội của nhà sáng lập. Liên minh này cáo buộc ông Choi quản lý yếu kém, đầu tư không hiệu quả và không làm đủ để duy trì khả năng cạnh tranh của công ty.
 
Korea Zinc đã phản bác rằng động thái của gia đình Chang là nỗ lực nhằm củng cố hoạt động kinh doanh kẽm đang sa sút của Young Poong. Công ty cũng bày tỏ lo ngại rằng Korea Zinc có thể rơi vào tay Trung Quốc do các khoản đầu tư của MBK Partners có liên hệ với nước này.
 
Một cuộc khủng hoảng sâu rộng hơn
 
Cuộc tranh chấp diễn ra trong bối cảnh nhạy cảm đối với Hàn Quốc. Tổng thống Yoon Suk Yeol bị luận tội sau khi tuyên bố thiết quân luật vào tháng trước. Cuộc khủng hoảng chính trị này đã làm xáo trộn nền kinh tế, suy yếu đồng nội tệ và làm giảm niềm tin vào kinh doanh.
 
Ông Choi thừa nhận rằng cuộc chiến này có thể khiến các nhà đầu tư nước ngoài cảnh giác với Hàn Quốc. “Đây thực sự là một môi trường hỗn loạn,” ông nói.
 
Cuộc chiến giành quyền kiểm soát Korea Zinc đã làm lung lay nền tảng của chaebol – trụ cột kinh tế của đất nước. Nhiều chaebol do gia đình sáng lập điều hành và thường nhận được sự ủng hộ từ các hội đồng quản trị trung thành với lợi ích của gia đình.
 
“Đây chỉ là phần nổi của tảng băng chìm”, Ông Choi Sung-ho, giáo sư chuyên ngành quản lý tài sản tài chính và bất động sản tại Đại học Kyonggi, không liên quan đến gia đình trong cuộc tranh chấp, nhận định: “Điều này cho thấy với các công ty lớn rằng những vụ thâu tóm như thế này là hoàn toàn khả thi.”
 
Lịch sử đan xen giữa hai gia đình bắt đầu từ năm 1949, khi Chang Byung-hee và Choi Ki-ho sáng lập Young Poong. Công ty này ban đầu hoạt động trong các lĩnh vực vận tải, khai khoáng, và thương mại, trước khi mở cơ sở đầu tiên tại Hàn Quốc để chiết xuất kẽm từ quặng. Năm 1974, họ thành lập Korea Zinc như một công ty con.
 
Thỏa thuận kéo dài 5 thập kỷ bị phá vỡ
 
Thỏa thuận chia sẻ quyền sở hữu giữa hai bên đã tồn tại suốt 50 năm. Hai gia đình đồng ý ký hợp đồng quy định rằng các quyết định lớn ảnh hưởng đến quyền sở hữu của bên kia phải được sự đồng thuận lẫn nhau.
 
Tuy nhiên, theo Young Poong, Korea Zinc đã bắt đầu vi phạm thỏa thuận này khi quyền lực được chuyển giao cho ông Choi Yun B., luật sư tốt nghiệp Đại học Columbia, từng làm việc tại công ty luật Cravath, Swaine & Moore ở New York. Ông đã lãnh đạo việc cải tổ thành công hoạt động của Korea Zinc tại Úc trước khi trở thành CEO vào năm 2019 và giữ chức chủ tịch vào năm 2022.
 
Young Poong cáo buộc rằng ông Choi đã thực hiện các bước nhằm làm giảm cổ phần của gia đình Chang bằng cách phát hành cổ phiếu cho các công ty thân thiện với ban quản lý hiện tại của Korea Zinc.
 
“Tôi nhận ra rằng có lẽ tốt nhất là chúng tôi nên tách rời,” ông Choi nói với các phóng viên trong tháng này.
 
Cuộc tranh chấp leo thang
 
Mâu thuẫn nhanh chóng trở nên căng thẳng. Young Poong phản đối hai đề xuất của Korea Zinc tại cuộc họp cổ đông năm ngoái. Korea Zinc sau đó đã từ chối gia hạn thỏa thuận kinh doanh lâu dài và nắm quyền kiểm soát hội đồng quản trị tại Sorin Corp., công ty con hoạt động trong lĩnh vực bán hàng và tiếp thị mà cả hai bên cùng sở hữu.
 
Để chuẩn bị cho cuộc đối đầu, Young Poong hợp tác với MBK Partners, quỹ đầu tư tư nhân có trụ sở tại Seoul đang quản lý số vốn 31 tỷ USD.
 
MBK được sáng lập bởi Michael ByungJu Kim, tỷ phú người Hàn Quốc sinh ra tại Mỹ. Ông Kim đã xuất bản cuốn tiểu thuyết bán tự truyện vào năm 2020 kể về một nhân viên ngân hàng trẻ bị cuốn vào thế giới phức tạp của các gia đình chaebol quyền lực.
 
MBK có lịch sử thách thức các tập đoàn lớn tại Hàn Quốc. Năm 2023, công ty này cố gắng thâu tóm Hankook, công ty mẹ của nhà sản xuất lốp xe lớn nhất Hàn Quốc, nhưng không thể giành được quyền kiểm soát. Trong vụ Korea Zinc, MBK tuyên bố rằng họ được Young Poong mời tham gia với vai trò “hiệp sĩ trắng”.
 
Cuộc chiến còn tiếp diễn
 
Một đối tác tại MBK dẫn đầu thương vụ Korea Zinc, ông Kim Kwang Il, cho rằng hội đồng quản trị của công ty này đang cố gắng bảo vệ quyền kiểm soát của ông Choi “bằng cách hy sinh lợi ích của tất cả các cổ đông.”
 
Tại cuộc họp cổ đông, mỗi bên sẽ đưa ra danh sách các ứng cử viên cho hội đồng quản trị. Young Poong và MBK hiện nắm 47% số cổ phiếu có quyền biểu quyết, trong khi ông Choi và đồng minh chỉ kiểm soát khoảng 40%.
 
Korea Zinc hy vọng các cổ đông độc lập sẽ lựa chọn sự ổn định và thành tích của công ty, nhằm đảm bảo các kế hoạch như mở nhà máy tinh luyện nickel lớn nhất ngoài Trung Quốc vào năm tới được thực hiện.
 
MBK và Young Poong cho biết họ không quan tâm đến việc trực tiếp điều hành Korea Zinc mà sẽ giao công ty cho các giám đốc hiện tại, ngoại trừ ông Choi.
 
“Không một công ty nào có thể đạt được sự ổn định hay quản lý hiệu quả nếu CEO không nhận được sự tin tưởng từ cổ đông lớn nhất,” ông Chang Se-hwan, phó chủ tịch Young Poong và cũng là cháu trai của nhà sáng lập, nói.
 
Tranh cãi gay gắt
 
MBK cáo buộc ông Choi thiên vị trong việc đầu tư 380 triệu USD từ Korea Zinc vào quỹ đầu tư tư nhân do bạn học cũ của ông điều hành. Ông Choi phản bác rằng khoản đầu tư này “đem lại lợi nhuận khá tốt.”
 
Korea Zinc gọi hành động của Young Poong và MBK là “cuộc thâu tóm thù địch,” dù rằng Young Poong đã sở hữu 1/3 công ty trong nhiều thập kỷ. Những lo ngại về Trung Quốc là trọng tâm trong chiến lược phòng thủ của Korea Zinc.
 
Tháng 12 vừa qua, nghị sĩ Eric Swalwell của Mỹ đã gửi thư tới Bộ Ngoại giao Mỹ, bày tỏ lo ngại rằng MBK có thể làm tổn hại đến các nỗ lực của Mỹ và Hàn Quốc trong việc “bảo vệ và mở rộng chuỗi cung ứng khoáng sản quan trọng” khỏi ảnh hưởng của Trung Quốc.
 
Ông Robert O’Brien, cố vấn an ninh quốc gia thời chính quyền Trump, hiện là chủ tịch một công ty tư vấn, cũng đã gửi thư vào ngày 16/1, cảnh báo rằng thương vụ thâu tóm này có thể giúp Trung Quốc tiếp cận Korea Zinc và mở rộng sự thống trị của nước này trong các khoáng sản thiết yếu. Thư này ngay lập tức được Korea Zinc quảng bá.
 
Ông Kim, đối tác tại MBK, cho biết các nhà đầu tư Trung Quốc chỉ chiếm khoảng 5% trong quỹ của công ty và không có ảnh hưởng gì đến các quyết định. Ông gọi những lo ngại này là “hoàn toàn vô căn cứ.”
 
Ông Choi nói rằng ông muốn một “sự chia tay êm đẹp” nhưng thừa nhận rất khó để không mang tính cá nhân trong vụ việc này.
 
“Điều quan trọng với tôi là công ty này được ông nội tôi sáng lập và cha tôi đã dành cả cuộc đời cho nó,” ông nói.
 
Ông Chang cho biết ông có “cảm xúc lẫn lộn.” Ông rất tôn trọng và từng làm việc chặt chẽ với cha của ông Choi, người cũng là người chủ trì hôn lễ của ông. Tuy nhiên, ông lo ngại về cách điều hành công ty của ông Choi.
 
“Tại Hàn Quốc, người ta thường sở hữu 15-20% cổ phần của một công ty nhưng điều hành nó như thể là tài sản cá nhân của họ,” ông Chang nói. “Một khi bạn suy nghĩ như vậy, công ty đó sẽ thất bại.”
 
shared via nytimes,

Bình luận

This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.
Bình luận của bạn sẽ được duyệt trước khi đăng lên