Donald Trump Jr. và “chủ nghĩa tư bản yêu nước”: Khi đầu tư trở thành công cụ chính trị
30/10/25
 |
| Donald Trump Jr. trong bài phát biểu đặc biệt tại Sáng kiến Đầu tư Tương lai ở Riyadh, Ả Rập Saudi, hôm thứ Tư. Ông và hàng chục người tham dự sự kiện nổi bật khác đã dùng bữa tối với Thái tử Mohammed bin Salman vào đêm hôm trước. Ảnh: Trung tâm Truyền thông Sáng kiến Đầu tư Tương lai/Tài liệu phát tay. |
Tại Riyadh, giữa những hàng ghế đầy ắp lãnh đạo doanh nghiệp, Donald Trump Jr. – con trai cả của Tổng thống Donald Trump – xuất hiện với vai trò vừa là nhà đầu tư, vừa là người phát ngôn không chính thức cho đường lối kinh tế “Nước Mỹ trên hết”.
Phát biểu trong khuôn khổ hội nghị Future Investment Initiative (FII) – sự kiện thường được ví như “Davos giữa sa mạc” – Trump Jr. chia sẻ về triết lý đầu tư của quỹ 1789 Capital, nơi ông giữ vai trò đồng sáng lập.
Trump Jr. nói: “Chúng tôi hiểu điều chính quyền muốn làm, vì chúng tôi góp phần định hình thông điệp ấy. Chúng tôi có thể ở ngoài bộ máy, nhưng vẫn nắm rõ kế hoạch bên trong.”
Từ “chủ nghĩa tư bản yêu nước” đến chiến lược đầu tư AI và quốc phòng
Ra đời năm 2023, 1789 Capital hướng đến khái niệm mà Trump Jr. gọi là “chủ nghĩa tư bản yêu nước” – hình thức đầu tư ưu tiên cho doanh nghiệp Mỹ, củng cố chuỗi cung ứng trong nước, giảm phụ thuộc vào Trung Quốc và thúc đẩy sức cạnh tranh của Mỹ trong các lĩnh vực chiến lược như trí tuệ nhân tạo và công nghệ quốc phòng.
Theo Omeed Malik – đối tác kinh doanh của Trump Jr. và là người đồng quản lý quỹ – 1789 Capital đang rót vốn lớn vào các công ty AI và công nghệ quân sự. Danh mục của họ bao gồm Anduril Industries (sản xuất vũ khí tự hành và hệ thống cảm biến), Hadrian (linh kiện quân sự chính xác cao) và toàn bộ các công ty tư nhân của Elon Musk như SpaceX, xAI và Neuralink.
Tờ New York Times từng tiết lộ rằng SpaceX, Anduril và Firehawk Aerospace – ba doanh nghiệp có vốn từ 1789 Capital – đều đã giành được hợp đồng của Lầu Năm Góc trong năm nay.
Giới chuyên gia đạo đức công vụ cho rằng việc con trai tổng thống đầu tư vào các công ty nhận tài trợ trực tiếp từ chính phủ là “một dạng xung đột lợi ích đặc biệt nghiêm trọng”, làm mờ ranh giới giữa chính trị và thương mại.
Từ hợp đồng quốc phòng đến cuộc chơi khoáng sản chiến lược
Ông Malik cho biết 1789 Capital gần đây còn đầu tư vào lĩnh vực khai thác đất hiếm, mảng then chốt trong cuộc cạnh tranh công nghệ Mỹ–Trung. Quỹ đã góp vốn vào Vulcan Elements, công ty chuyên sản xuất nam châm đất hiếm cho công nghiệp quốc phòng Mỹ và đã ký hợp đồng với Bộ Quốc phòng.
Malik phát biểu tại hội nghị: “Chúng tôi muốn bổ sung cho những gì chính quyền Trump đang làm trong khu vực tư nhân.”
Thực tế, 1789 Capital không đơn độc trong xu hướng này. Nhiều quỹ đầu tư tại Thung lũng Silicon đang chuyển hướng sang phục vụ chiến lược “America First”, tiêu biểu là quỹ 600 triệu USD “American Dynamism” của Andreessen Horowitz, tập trung vào quốc phòng, năng lượng, giáo dục và sản xuất.
Một thế hệ doanh nhân mới, mang khuynh hướng bảo thủ, cũng đang tự định nghĩa bản thân bằng chủ nghĩa yêu nước kinh tế, trong đó có Palmer Luckey – nhà sáng lập Anduril, người được xem là “Elon Musk của ngành quốc phòng”.
1789 Capital – Sự gắn kết giữa tài chính và quyền lực
Theo nguồn tin thân cận, Trump Jr. và Malik bắt đầu lên kế hoạch đầu tư cùng nhau từ năm 2018, song quỹ chỉ chính thức thành lập vào năm 2023. Dữ liệu từ Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC) cho thấy tài sản quản lý của quỹ hiện xấp xỉ 900 triệu USD, trong khi hãng dữ liệu PitchBook ước tính con số đã vượt 1,25 tỷ USD. Một nguồn tin khác tiết lộ giá trị thực tế hiện gần 2 tỷ USD – tăng mạnh chỉ sau một năm hoạt động.
Trong thông cáo gửi báo chí, người phát ngôn của 1789 Capital phủ nhận cáo buộc về xung đột lợi ích, khẳng định quỹ “minh bạch và tuân thủ đầy đủ quy định”, đồng thời nhấn mạnh rằng “không ai trong quỹ từng làm việc cho chính phủ.”
Phía 1789 Capital còn phản công rằng “những người thân và bạn bè của các chính trị gia Đảng Dân chủ” mới là bên tồn tại “xung đột nghiêm trọng hơn”.
Ả Rập Saudi – Sân khấu mới của giới tài phiệt Trump
Hội nghị FII tại Riyadh từ lâu là điểm hẹn của các nhân vật trong “vũ trụ Trump”. Cựu Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin từng tham dự khi còn tại chức và nay quay lại với tư cách nhà đầu tư tư nhân, sử dụng nguồn vốn từ Quỹ đầu tư công Saudi (PIF). Jared Kushner, con rể Tổng thống Trump, cũng đã tham dự nhiều kỳ FII và điều hành quỹ đầu tư 2 tỷ USD Affinity Partners – cũng nhận vốn từ PIF.
Năm nay, Kushner vắng mặt, nhưng Mnuchin có mặt cùng Donald Trump Jr. tại Riyadh. Theo hai nguồn tin thân cận, đêm trước buổi thảo luận, Trump Jr. cùng hàng chục lãnh đạo quốc tế dự tiệc tối với Thái tử Mohammed bin Salman tại Cung điện Al-Yamamah. Trump Jr. nói vào sáng hôm sau khi bước lên sân khấu hội nghị: “Cơ hội tại khu vực này thật phi thường.”
Đó là chuyến thăm đầu tiên của ông đến Ả Rập Saudi, nhưng sự kiện này cho thấy Trump Jr. không chỉ là người thừa kế danh tiếng chính trị, mà còn là người đang tìm cách biến ảnh hưởng đó thành quyền lực tài chính.
Chính trị và đầu tư: ranh giới ngày càng mờ
Sự trỗi dậy nhanh chóng của 1789 Capital, cùng mối liên hệ chặt chẽ với Nhà Trắng, đặt ra câu hỏi lớn: khi tài chính và quyền lực giao thoa, liệu đâu là giới hạn đạo đức?
Giới phân tích nhận định “chủ nghĩa tư bản yêu nước” của Trump Jr. mang dáng dấp của một chiến lược đầu tư lẫn vận động chính trị, phản ánh xu hướng mới tại Mỹ: sự kết hợp giữa chủ nghĩa dân túy và công nghệ cao, giữa bảo hộ kinh tế và đầu tư mạo hiểm.
Dù 1789 Capital phủ nhận mọi ưu thế chính trị, việc “nắm rõ định hướng của chính quyền” rõ ràng là một lợi thế hiếm có – đặc biệt trong bối cảnh AI và quốc phòng đang trở thành trụ cột của chính sách công nghiệp Mỹ.
Trong thế giới nơi chính trị và đầu tư không còn rạch ròi, Donald Trump Jr. đang cho thấy rằng “chủ nghĩa tư bản yêu nước” không chỉ là khẩu hiệu mà còn là mô hình kinh doanh của thời đại mới, nơi quyền lực gia tộc và vốn đầu tư cùng hướng đến một mục tiêu: định hình lại nước Mỹ theo cách của Trump.
shared via nytimes,
