Khi một cửa hàng biến mất và một người phụ nữ quyết định mang cả ký ức về nhà
05/11/25
 |
| Szuflita chi 4.500 USD cho toàn bộ hàng tồn kho của cửa hàng. |
Trên cánh cửa kính cũ kỹ của Rags to Riches, một cửa hàng thời trang nữ ở thị trấn Cordele, bang Georgia, tấm biển “Everything Must Go” vẫn còn treo nghiêng ngả. Bên trong, nắng chiều xuyên qua khung cửa bụi mờ, rọi lên những dãy váy đầm lấp lánh sequin và những chiếc áo khoác denim bạc màu theo năm tháng.
Với hầu hết người qua đường, đó chỉ là một cửa hiệu vừa nhỏ vừa khép lại – thêm một trong vô vàn nạn nhân của thời đại mua sắm trực tuyến. Nhưng với Vicky Szuflita, 31 tuổi, nhà khoa học dữ liệu từng làm trong lĩnh vực chính trị, đó là một kho báu bị lãng quên, và sau cùng, là khởi đầu của một hành trình kỳ lạ: cô đã mua toàn bộ 4.500 món đồ bên trong cửa hàng – từng chiếc váy, từng đôi găng tay, từng chiếc kẹp tóc.
Từ Brooklyn đến Georgia – Hành trình ngược của một người yêu đồ cũ
Vicky lớn lên ở Brooklyn, trong thời kỳ thời trang nhanh thống trị. Nhưng thay vì xếp hàng ở Zara hay H&M, cô lại thích lục lọi ở stoop sale – những buổi bán đồ cũ ngay trước cửa nhà. Cô từng mê mẩn các cửa hiệu vintage của New York như Beacon’s Closet, nơi mỗi chiếc váy mang một mẩu chuyện riêng.
Sau khi học ngành khoa học nhận thức, Vicky theo đuổi sự nghiệp trong lĩnh vực dữ liệu chính trị, làm việc cho các chiến dịch tranh cử ở North Carolina và Georgia. Ở tuổi 29, cô cùng bạn trai Ryan Ash quyết định rời xa những căn hộ chật hẹp của thành phố lớn để đến Albany, thị trấn nhỏ ở miền Nam nước Mỹ.
Ở đây, giá nhà rẻ đến mức “mua một căn tặng kèm một căn”. Họ trả 170.000 USD cho hai ngôi nhà nằm trên cùng một khu đất, tách biệt bởi một khoảng sân sau đầy bóng cây. Cô kể: “Chúng tôi có cả không gian, cả sự yên tĩnh, và tôi có thể sống với những thứ mình yêu mà không cần bon chen.”
Chính từ đó, câu chuyện về Rags to Riches bắt đầu.
“Tôi muốn tất cả những chiếc váy có sequin đó”
Một buổi tối năm 2022, Vicky đến Cordele xem diễn kịch, rồi tình cờ bước ngang qua cửa hàng. Qua khung kính, cô nhìn thấy cả thế giới của mình: áo khoác thập niên 80, váy hoa A-line, brooch đính ngọc trai, và những chiếc đầm dạ hội lấp lánh.
Cô nhớ lại, mắt sáng lên: “Có quá nhiều sequin. Tôi muốn tất cả.”
Cô trở thành khách quen, thường ghé qua mỗi khi cửa hàng mở cửa – mà điều này xảy ra khá thất thường. Rồi đột nhiên, cửa hiệu đóng hẳn. Tấm biển “For Sale” xuất hiện, nhưng bên trong, quần áo vẫn nguyên vị trí cũ, như thể thời gian ngừng lại.
Tháng này qua tháng khác, cửa hàng vẫn im lìm. Cuối cùng, Vicky dán một mẩu giấy viết tay lên cửa: “Nếu có thể bán lại vài món, xin hãy gọi cho tôi.”
Phải đến nhiều tháng sau, chủ mới của tòa nhà – một người không mấy quan tâm đến quần áo – mới trả lời.
Khi ông đồng ý mở cửa cho cô vào xem, Vicky cảm giác như bước vào một cỗ máy thời gian. Không khí ngai ngái của vải cũ, mùi nước hoa Avon mờ nhạt, ánh đèn tuýp nhấp nháy phản chiếu lên hàng trăm chiếc móc áo phủ bụi. Cô kể: “Có những bộ đồ dường như chưa ai chạm vào suốt 20 năm.”
Vicky ngỏ lời mua một số món, nhưng khi nhìn quanh căn nhà hai tầng chứa đầy lịch sử, cô nói ra điều mà chính mình cũng không ngờ: “Nếu tôi lấy hết thì sao? Toàn bộ.”
Chủ nhà nhướn mày. Cô đưa ra con số: 4.500 USD cho 4.500 món đồ – 1 USD cho mỗi mảnh ký ức. Ông gật đầu.
Một cửa hàng, hai người và ba ngày
Lễ Memorial Day năm 2024, trong cái nóng 38 độ, Vicky và Ryan bắt đầu “di dời” Rags to Riches. Họ mượn một chiếc xe van của nhà thờ, thuê thêm một U-Haul, và có đúng ba ngày để dọn sạch.
Bên trong tầng hai, họ phát hiện thêm những căn phòng đầy quần áo chưa từng thấy, những giá treo sụp đổ, móc áo nhựa vỡ vụn khi chạm tay. Cô kể: “Có lúc tôi bị mê sảng vì mùi bụi và mệt. Tôi ghi chép vào sổ: số món đồ, loại quần áo, mã túi. Tôi nghĩ mình đã làm dữ liệu – nhưng thật ra là một cơn ác mộng phân loại.”
Ba ngày sau, 92 túi khổng lồ được chất kín căn nhà thứ hai phía sau sân vườn. Mỗi sáng thức dậy, Vicky nhìn đống vải khổng lồ và nghĩ: “Mình điên rồi.” Nhưng rồi cô lại tự nhủ: “Giờ thì muộn rồi, cứ làm tới thôi.”
Từ Rags to Riches đến… Whatnot
Ban đầu, cô thử đem một vài món đến các cửa hàng cũ ở New York. Beacon’s Closet – nơi tuổi trẻ cô từng mua đồ – nhận khoảng 30 món, mỗi món 6 USD. Không nhiều, nhưng là tín hiệu tốt. Một cửa hàng ở Los Angeles mua thêm một lô quần áo lớn hơn, và trong một buổi bán hàng dã chiến tại khu cô lớn lên ở Brooklyn, cô thu được hơn 1.700 USD từ 40 chiếc váy dạ hội.
Cô nói: “Đó là bằng chứng. Tôi biết mình có thể biến chuyện này thành thứ gì đó.”
Từ đó, Vicky bắt đầu tạo dựng một thương hiệu thời trang đảo ngược – thay vì thiết kế sản phẩm rồi tìm người mua, cô có sản phẩm trước và đang dần tìm khách hàng. Cô chọn nền tảng Whatnot, một mạng xã hội kết hợp giữa TikTok và QVC, nơi người dùng phát trực tiếp và đấu giá các món đồ ngay trong lúc livestream.
Tháng 12 năm ngoái, cô biến phòng khách thành studio phát sóng. Hai người bạn thân là Christine và Miriam đến giúp. Họ cùng mặc những bộ váy dạ hội lấy từ kho hàng, trang điểm lộng lẫy và bắt đầu buổi đấu giá “Mở hai túi bí ẩn từ Rags to Riches”.
Khi chiếc túi đầu tiên mở ra, tiếng cười vang lên. Một chiếc áo phông cam thêu hình trái nho và quả dưa hấu bằng pha lê – “ tác phẩm siêu thực của thời trang Mỹ nhỏ lẻ”, cô nói đùa. Tiếp đến là bộ đồ linen màu san hô với họa tiết thêu hoa – “vừa như bà ngoại, vừa như biểu tượng disco”.
Miriam, bạn cô, liên tục bình luận:
“Chúng ta có đủ loại trái cây ở đây!”
“Cái này giống như cô giáo lớp một của tôi mặc năm 1986!”
“Vai áo này mà gối đầu ngủ chắc còn êm hơn cả gối thật.”
Buổi livestream kéo dài hơn hai giờ, thu về 677 USD – con số nhỏ, nhưng với Vicky, đó là một khởi đầu. Cô nói: “Điều tuyệt nhất là mọi người bắt đầu hỏi về cửa hàng, về nơi tôi tìm thấy chúng. Tôi không chỉ bán quần áo, tôi đang kể lại câu chuyện của một nơi từng tồn tại.”
Bí ẩn về “Miss Paula” – Người phụ nữ đã biến mất
Giữa những buổi phát sóng, Vicky vẫn luôn băn khoăn: Ai là người đã để lại tất cả những món đồ này? Cô chỉ biết tên người chủ cũ qua lời người dân: Miss Paula. Không ai biết bà còn sống hay không, chỉ nghe đồn “thấy ở Walmart” hoặc “bà mất rồi”.
Một phóng viên tìm hiểu hồ sơ địa phương và phát hiện: Paula Lowery, 79 tuổi, vẫn sống ở ngoại ô Cordele, gần đường Cemetery Road. Khi gọi điện, ban đầu bà không bắt máy, vì “trên TV toàn lừa đảo”. Nhưng sau cùng, bà đồng ý gặp.
Sáng hôm sau, Vicky lái xe đến thăm. Cô mặc chiếc váy hoa tím – hàng tồn từ Rags to Riches – và mang theo bó hoa tươi. Bà Paula cũng diện một bộ váy hoa, dáng cổ điển. Cuộc gặp diễn ra như một cuộc hội ngộ giữa hai thế hệ phụ nữ yêu cái đẹp.
Bà kể, cửa hàng được mở năm 1991 sau khi bà nghỉ việc ngân hàng. “Tôi thích bán quần áo, nhưng không thích đồ ngắn hay hở hang.” Nguồn hàng của bà chủ yếu từ các nhà cung cấp ở Atlanta và cả… những cửa hàng khác sắp đóng cửa.
Khi một công ty may đồng phục địa phương phá sản, bà mua lại kho hàng của họ. Đó chính là nơi những chiếc áo khoác làm việc màu sắc sặc sỡ mà Vicky từng thắc mắc đã xuất hiện – không phải đồ thời trang, mà là đồng phục của công nhân nhà máy.
Năm 2020, trong đám tang của một người bạn, bà Paula bị ngã, gãy xương đùi, rồi sau đó gãy thêm xương chậu. Việc kinh doanh đình trệ. Khi đại dịch Covid-19 tràn tới, nhân viên của bà quyết định không tiếp tục quản lý cửa hàng. Bà và chồng bán tòa nhà, rời đi nhẹ nhõm. Ông Wilbur, chồng bà, kể: “Tôi nói với người mua, khi đưa chìa khóa xong, tôi bước đi luôn. Tôi không muốn quay lại nữa.”
Họ không biết rằng, ba năm sau, một người phụ nữ lạ sẽ tìm thấy kho báu của mình, mang về nhà, và biến nó thành câu chuyện mới.
Khi Vicky cho họ xem hình ảnh những buổi livestream, bà Paula vừa cười vừa rưng rưng: “Trời ơi, tôi không nghĩ là có người lại thích những món đó đến vậy.” Ông Wilbur hỏi, nửa đùa nửa thật: “Cô có mua được giá hời không?”
Vicky mỉm cười: “Vâng, thưa ông. Rất hời.”
Từ ký ức đến tương lai
Hơn một năm trôi qua, “kho báu” của Rags to Riches vẫn đang dần được khám phá. Trong căn nhà nhỏ ở Albany, Vicky sắp xếp lại từng món đồ, gắn thẻ, chụp ảnh, chia sẻ câu chuyện từng bộ váy với người mua trên mạng. Cô gọi dự án của mình là “Rags to Riches Redux” – cách hồi sinh ký ức bằng công nghệ và sự say mê.
Cô chưa biết mình sẽ đi xa đến đâu với thương hiệu ngẫu nhiên này. Nhưng với hơn 3.000 món còn lại, hàng nghìn người theo dõi trên mạng, và một cộng đồng yêu đồ cũ đang lớn dần quanh cô, Vicky hiểu rằng cô đã chạm đến thứ gì đó sâu hơn cả thời trang: sự nối tiếp giữa các thế hệ phụ nữ qua những sợi vải và đường kim.
Cô nói: “Đó không chỉ là quần áo. Đó là cả cuộc đời của ai đó – và tôi chỉ đang giúp chúng tiếp tục được sống.”
shared via nytimes,
