Cơn sốt vàng ở Trung Quốc: Từ giấc mơ lợi nhuận đến cú sụp đau đớn
18/06/25
 |
| Khách hàng xếp hàng trước một cửa hàng trang sức ở Thượng Hải vào tháng trước. Ảnh: Ying Tang/NurPhoto, qua Getty Images |
Trong bối cảnh kinh tế Trung Quốc suy yếu và niềm tin vào bất động sản, chứng khoán sụt giảm nghiêm trọng, vàng trở thành “phao cứu sinh” được săn lùng bởi hàng triệu nhà đầu tư nhỏ lẻ. Tuy nhiên, đằng sau cơn sốt đó là những câu chuyện cảnh tỉnh — trong đó có sự sụp đổ đầy kịch tính của Yongkun Gold, một công ty từng được coi là biểu tượng của đầu tư vàng an toàn.
Từ kỳ vọng đổi đời đến mất trắng
Julie Li, 28 tuổi, sống tại tỉnh Tứ Xuyên, từng tin rằng việc đầu tư vào vàng là quyết định tài chính sáng suốt nhất trong đời. Cô bỏ ra 35.000 USD để mua vàng thông qua nền tảng trực tuyến và chuỗi cửa hàng của Yongkun Gold. Thấy giá vàng tăng mạnh, Li tiếp tục vay thêm 20.000 USD qua thẻ tín dụng để đầu tư tiếp.
Tuy nhiên, vào tháng trước, thay vì được rút tiền lời như đã hẹn, Li và hàng nghìn nhà đầu tư khác bị “đứng hình”: Yongkun đóng băng toàn bộ giao dịch, đóng cửa hàng loạt cửa hiệu và biến mất khỏi trụ sở chính tại Hàng Châu. Không cuộc gọi nào được phản hồi, không ai chịu trách nhiệm. Toàn bộ khoản tiết kiệm của Li bỗng chốc tan biến.
Trung Quốc trở thành động lực chính của thị trường vàng toàn cầu
Theo Hội đồng Vàng Thế giới (World Gold Council), chỉ trong ba tháng đầu năm nay, các nhà đầu tư Trung Quốc đã mua khoảng 124 tấn vàng miếng và vàng xu, tăng 12% so với cùng kỳ năm ngoái — cao hơn bất kỳ quốc gia nào khác.
Ross Norman, CEO của Metals Daily, nhận định: “Người Trung Quốc là những nhà đầu tư vàng đầy niềm tin và đang làm thay đổi cục diện toàn cầu.”
Cùng với sự trỗi dậy của vàng là làn sóng các công ty như Yongkun mọc lên như nấm sau mưa, chào bán vàng thỏi, vàng hạt nhỏ như đậu, và các sản phẩm đầu tư vàng được quảng bá như “không rủi ro”.
Bẫy vàng được ngụy trang dưới vỏ bọc chính thống
Yongkun Gold được thành lập năm 2014 bởi Vương Quốc Hải, một chuyên gia tài chính từng lập nhiều công ty quản lý tài sản trong thập niên 2010 và sở hữu nhiều danh hiệu danh dự từ các tổ chức do nhà nước hậu thuẫn.
Công ty tạo dựng niềm tin bằng chuỗi cửa hàng thật, một nền tảng trực tuyến hoạt động ổn định, và quan trọng nhất: các mối quan hệ được cho là với ngân hàng nhà nước. Yongkun Asset Management — một công ty con của Yongkun — từng hợp tác bán sản phẩm vàng với Ngân hàng Công thương Trung Quốc (ICBC).
Năm ngoái, công ty thậm chí còn được công an khen thưởng vì hỗ trợ phá án rửa tiền qua vàng.
Các nhà đầu tư còn được cấp giấy chứng nhận rằng số vàng của họ được lưu trữ trong kho của Ngân hàng Trung Quốc. Nhưng khi phóng viên gọi đến chi nhánh ngân hàng tại địa phương, một đại diện tên Vương xác nhận: không có vàng nào của Yongkun hay các công ty liên quan được gửi tại đây.
Cam kết lợi nhuận cố định, bảo đảm mua lại: Lời hứa hóa bẫy lừa
Mô hình của Yongkun nghe như một thương vụ “không thể lỗ”: khách hàng mua vàng online, nhận vàng sau vài tuần hoặc bán lại ngay cho công ty. Nếu giá lên, hưởng chênh lệch; nếu giá xuống, Yongkun cam kết mua lại đúng giá mua ban đầu. Khách đầu tư trên 400.000 USD còn được hứa hẹn lợi nhuận 9% mỗi năm.
Sự cam kết đó đã khiến hàng trăm hộ dân, đặc biệt là người cao tuổi, đổ tiền vào.
Tại tỉnh Sơn Đông, Phó Vận Địch – một sinh viên đại học – kể rằng cha cô, một công nhân xây dựng, đã bỏ toàn bộ hơn 200.000 USD tiền tiết kiệm vào Yongkun sau khi một nhân viên công ty đến tận nhà tư vấn. Cô cho biết có khoảng 700 cư dân địa phương cũng đầu tư theo, tin rằng vàng là nơi giữ giá lâu dài.
Những người mất tiền lên tiếng – và bị theo dõi
Sau khi Yongkun biến mất, nhiều nhà đầu tư đã tập hợp tại Hàng Châu để nộp đơn tố cáo và cung cấp bằng chứng cho cảnh sát. Tuy nhiên, chính quyền địa phương nhanh chóng kiểm soát đám đông. Khi một nhóm mang biểu ngữ đến trụ sở chính quyền thành phố vào thứ Tư, họ bị cảnh sát chặn ngay từ cổng, một người bị tạm giữ, những người khác bị áp giải đến văn phòng tiếp dân. Sau khi về nhà, nhiều người bị cảnh sát gọi điện hoặc đến tận nơi yêu cầu không tiếp tục khiếu kiện.
Trên mạng xã hội Douyin (TikTok phiên bản Trung Quốc), hashtag #yongkungold đã thu hút 30 triệu lượt xem, với hàng loạt video chia sẻ hoàn cảnh mất trắng. Một số người đăng bài sau đó cho biết họ bị công an gọi điện yêu cầu gỡ nội dung.
Sự cố Yongkun là lời cảnh tỉnh rõ ràng về mức độ rủi ro của các sản phẩm đầu tư được ngụy trang kỹ lưỡng tại Trung Quốc — nơi mà sự sụp đổ của bất động sản, thị trường chứng khoán và niềm tin vào hệ thống ngân hàng đã khiến người dân tìm đến vàng như cứu cánh cuối cùng.
Nhưng như trường hợp của Julie Li cho thấy, ngay cả tài sản được coi là “an toàn nhất lịch sử nhân loại” cũng có thể trở thành công cụ lừa đảo nếu bị thao túng bởi những bàn tay khéo léo và hệ thống thiếu minh bạch.
shared via nytimes,
