Mất bảo hiểm cháy rừng, rồi hỏa hoạn ập đến: Cơn ác mộng của cư dân Los Angeles
Vài tháng trước, hàng nghìn cư dân Los Angeles bị các công ty bảo hiểm từ chối gia hạn hợp đồng bảo hiểm cháy rừng. Đối với nhiều người, chuyển sang chương trình bảo hiểm FAIR Plan của tiểu bang là lựa chọn duy nhất – nhưng chi phí quá cao. Rồi đến một ngày, những trận cháy rừng quét qua thành phố, thiêu rụi mọi thứ.
Nhìn nhà cháy qua camera xe Tesla
James Borow, một cư dân khu Palisades, đang có mặt tại Las Vegas tham dự triển lãm công nghệ CES thì nhận được tin dữ: nhà anh đang cháy. Bạn anh đề nghị bật camera của chiếc Tesla từ xa để kiểm tra.
Từ màn hình xe, anh hoảng loạn chứng kiến ngôi nhà của mình chìm trong biển lửa. Trên đường lái xe trở về từ Vegas, Borow gọi điện cho cha mẹ, báo rằng: “Ngày mai nó sẽ lên bản tin, nhưng nhà mình cháy rụi rồi. Con vừa thấy nó bằng chính mắt mình.”
Tìm một nơi ở tạm cho gia đình là ưu tiên đầu tiên của Borow. Nhưng sau đó, anh nhận ra mình đang đối mặt với một vấn đề nghiêm trọng khác: bảo hiểm.
Bị từ chối bảo hiểm ngay trước thảm họa
Ba tháng trước, Borow nhận được thông báo từ State Farm rằng họ sẽ không gia hạn hợp đồng bảo hiểm cháy rừng của anh. Công ty đề nghị anh tham gia FAIR Plan – chương trình bảo hiểm khẩn cấp do chính quyền tiểu bang điều hành dành cho những người không thể tìm được hợp đồng bảo hiểm tư nhân.
“Kết quả là phí bảo hiểm của tôi tăng 400%,” Borow chia sẻ. “Nó rất đắt, nhưng may mắn là tôi vẫn có thể mua được.”
Không phải ai cũng may mắn như Borow. Một số cư dân bị từ chối bảo hiểm đã cố tìm phương án thay thế nhưng không kham nổi chi phí.
Francis Bischetti, một cư dân khác ở Pacific Palisades, cho biết công ty bảo hiểm Farmers Insurance đã thông báo rằng phí bảo hiểm nhà anh sẽ tăng từ 4.500 USD lên 18.000 USD một năm – một con số vượt quá khả năng tài chính của anh. Không thể chuyển sang FAIR Plan vì anh không có đủ tiền để chặt 10 cây quanh nhà theo yêu cầu của chương trình, Bischetti chấp nhận rủi ro mà không có bảo hiểm. Khi đám cháy tràn qua, nhà anh bị thiêu rụi hoàn toàn – và anh mất trắng.
Bảo hiểm cháy rừng ngày càng khó tiếp cận
Hiện nay, việc tìm bảo hiểm cháy rừng ở những khu vực có nguy cơ hỏa hoạn cao ngày càng khó khăn hơn. Các chuyên gia dự đoán nhiều công ty bảo hiểm sẽ rời khỏi thị trường California, đẩy phí bảo hiểm lên cao hơn nữa.
Tính đến năm 2024, hơn 450.000 cư dân California đã tham gia FAIR Plan – gấp đôi so với năm 2020. Nhưng ngay cả những người có đủ khả năng mua bảo hiểm cũng phải đối mặt với nhiều rủi ro. Tính đến tuần trước, FAIR Plan chỉ có 377 triệu USD để chi trả yêu cầu bồi thường, trong khi tổn thất do cháy rừng lên đến hàng tỷ USD.
Victoria Roach, Chủ tịch FAIR Plan, từng cảnh báo với cơ quan lập pháp California rằng hệ thống này “chỉ cần một sự kiện lớn nữa là sẽ rơi vào tình trạng phá sản.”
“Không có cách nào khác để diễn đạt: Chúng tôi không có đủ tiền mặt để trả hết các yêu cầu bồi thường,” Roach nhấn mạnh.
Những giải pháp ngắn hạn và dài hạn
Trước mắt, Ủy viên Bảo hiểm California, Ricardo Lara, đã ban hành lệnh cấm các công ty bảo hiểm hủy hoặc không gia hạn hợp đồng cho các nạn nhân trong khu vực bị cháy trong vòng một năm tới.
Về lâu dài, chính quyền bang đang tìm kiếm giải pháp để ổn định thị trường bảo hiểm, bao gồm một quy định mới cho phép các công ty bảo hiểm tính đến tác động của biến đổi khí hậu khi định giá hợp đồng. Trước đây, luật California không cho phép điều này, khiến nhiều công ty viện lý do rủi ro tăng cao để rút khỏi thị trường.
Dẫu vậy, các chuyên gia vẫn cảnh báo rằng chính phủ không thể đóng vai trò là “bảo hiểm vô điều kiện” cho tất cả mọi người. “Đó không phải là một mô hình bền vững,” Michael Coffey, một luật sư bảo hiểm, nhận định.
Tương lai bất định của những người mất nhà
Sau vụ cháy, Borow hy vọng FAIR Plan sẽ chi trả bảo hiểm, và có thể anh sẽ nhận thêm một khoản bồi thường từ State Farm. Tuy nhiên, anh nhận thấy quy trình giải quyết bồi thường là một cơn ác mộng thực sự.
“Khi bạn gọi điện hỏi, nhân viên bảo hiểm cũng không biết phải trả lời thế nào. Họ chỉ nói: ‘Chúng tôi cũng không chắc, chúng tôi đang cố tìm câu trả lời.’ Không ai biết chuyện gì đang xảy ra cả,” Borow than thở.
Ngay cả trước khi xảy ra cháy rừng, các công ty bảo hiểm ở California đã nổi tiếng vì tỷ lệ từ chối bồi thường cao. Năm 2023, ba công ty bảo hiểm nhà ở lớn ở bang này đã từ chối gần 50% yêu cầu bồi thường – cao hơn mức trung bình quốc gia. Farmers Insurance, trụ sở tại Los Angeles, đứng đầu danh sách với tỷ lệ từ chối khoảng 50%.
Dù tương lai còn rất nhiều điều bất định, Borow vẫn nuôi hy vọng một ngày nào đó anh có thể xây lại nhà. “Nếu mọi thứ suôn sẻ, có lẽ bốn năm nữa chúng tôi sẽ có nhà mới,” anh nói. “Đó là kịch bản lạc quan nhất.”
shared via theguardian,
