Các nhà xuất bản tin tức đang tìm cơ hội mới rên WhatsApp
18/06/25
 |
| Ảnh: Jackson Gibbs |
Trong thời đại mà Facebook và Google quay lưng với báo chí, ứng dụng nhắn tin phổ biến nhất thế giới đang trở thành “phao cứu sinh” mới.
Khi lượng truy cập vào các trang tin sụt giảm nghiêm trọng, kéo theo doanh thu quảng cáo lao dốc, nhiều nhà xuất bản kỹ thuật số đang phải xoay xở để tìm lối thoát. Một phần nguyên nhân đến từ việc các nền tảng lớn như Facebook và Google dần loại bỏ tin tức ra khỏi luồng hiển thị ưu tiên.
Trong bối cảnh đó, WhatsApp – ứng dụng nhắn tin có hơn 2 tỷ người dùng toàn cầu – bất ngờ trở thành cứu cánh. Cuối năm 2024, ứng dụng này giới thiệu tính năng WhatsApp Channels, cho phép các tổ chức truyền thông gửi đường link và tiêu đề trực tiếp đến người theo dõi. Với đặc trưng là kênh phát một chiều và tính cá nhân cao, Channels được kỳ vọng sẽ mở ra hướng phát triển mới cho báo chí toàn cầu, nhất là với những đối tượng khán giả quốc tế ngoài nước Mỹ.
Những con số đầu tiên và đà tăng trưởng đáng chú ý
Telemundo – kênh tin tức tiếng Tây Ban Nha lớn tại Mỹ – ghi nhận hơn 30.000 người theo dõi trong vòng hai tuần đầu ra mắt Channel, và đến nay con số đó đã vượt 820.000. Telemundo thường xuyên sản xuất nội dung riêng cho Channel, bao gồm cả video phóng sự ngắn và khảo sát tương tác.
“Tại cộng đồng nói tiếng Tây Ban Nha, WhatsApp là nền tảng số một để kết nối với gia đình, bạn bè – đặc biệt là bên ngoài nước Mỹ,” bà Marta Planells, giám đốc tin tức kỹ thuật số của Noticias Telemundo cho biết.
Meta – công ty mẹ của WhatsApp – khẳng định khoảng 1,9 tỷ trong tổng số 2 tỷ người dùng của ứng dụng hiện sống ngoài Mỹ.
Channels: Hình thức mới của bản tin điện tử?
Khác với khu vực nhắn tin thông thường, Channels nằm trong một tab riêng. Người dùng không cần cung cấp thông tin cá nhân như email hay số điện thoại để theo dõi, và có thể phản hồi bài viết bằng emoji nhưng không thể bình luận bằng chữ. Theo Meta, trải nghiệm này mang tính riêng tư hơn, đồng thời tạo cảm giác kiểm soát cho người dùng – điều mà các nền tảng xã hội truyền thống đang đánh mất.
“Channels không giống như mạng xã hội thông thường. Người dùng chủ động lựa chọn xem gì, vào thời điểm nào. Đó là một dạng bản tin điện tử mới,” bà Alice Newton-Rex, trưởng bộ phận sản phẩm của WhatsApp chia sẻ.
Nhiều cơ quan báo chí lớn đã tham gia Channels và thu hút hàng triệu người theo dõi: CNN (14,5 triệu), New York Times (14 triệu), BBC News (9,3 triệu), New York Post (8,1 triệu), The Wall Street Journal (4,7 triệu) và The Washington Post (3,8 triệu).
Từng bị Facebook “phũ”, báo chí vẫn dè chừng
Meta không phải chưa từng “thả thính” báo chí – rồi lại rút lui. Từ chương trình “Instant Articles” (2015), đến tab “News” hay hàng loạt khoản tài trợ nội dung trong vài năm gần đây, mọi sáng kiến đều sớm tàn. Hiện tại, Meta đã chính thức khai tử tab News và cắt toàn bộ ngân sách hỗ trợ báo chí. Mark Zuckerberg tuyên bố Meta sẽ tập trung vào những nội dung mà “người dùng thực sự quan tâm”.
Dù vậy, Channels lại đang tạo được tín hiệu tích cực nhờ cách tiếp cận đơn giản nhưng hiệu quả – gửi bản tin, tiêu đề, đường link qua thông báo giống tin nhắn. Đây là lý do các tòa soạn quay lại với WhatsApp: tiếp cận trực tiếp người đọc, không còn phụ thuộc vào thuật toán nền tảng.
Mỗi đơn vị một chiến lược – từ mở rộng đến thử nghiệm
Financial Times (FT) chọn lối đi khác biệt: không có một channel tổng, mà tạo nhiều kênh chuyên đề. Ví dụ: channel về thị trường tài chính có 209.000 người theo dõi; về chiến sự Israel – Hamas có 53.000; về bầu cử Mỹ có 22.000. Chiến lược là cung cấp một bài báo miễn phí mỗi ngày, nhắm tới nhóm độc giả quan tâm sâu và thường xuyên. FT cũng thử nghiệm khảo sát người đọc, và ghi nhận nhu cầu tăng về số lượng thông báo.
Vox.com thì coi đây là cách để tiếp cận đối tượng quốc tế và những người không quá “nghiện tin tức”. Channel của Vox có 482.000 người theo dõi và chủ yếu dùng để quảng bá thương hiệu, giới thiệu podcast và newsletter. Bà Swati Sharma, Tổng biên tập của Vox cho biết họ đang cố ý viết các bài đăng dài, hấp dẫn thay vì chỉ chia sẻ đường link khô khan.
The Atlantic, với hơn 2,8 triệu người theo dõi, nhìn Channels như một phòng thí nghiệm – nơi thử nghiệm cách viết, cách kết nối mới, chứ chưa kỳ vọng về doanh thu hay lượng truy cập. “Chúng tôi thấy WhatsApp chưa thể so được với Facebook hay Google về lưu lượng truy cập. Nhưng đây là nơi giúp chúng tôi tiếp cận độc giả một cách mới mẻ và cá nhân hơn,” bà Adrienne LaFrance – Phó Tổng biên tập của The Atlantic chia sẻ.
Đường dài còn nhiều thử thách
Dù Channels tăng trưởng tốt, các nhà xuất bản vẫn thận trọng. Meta chưa công bố dữ liệu như số người bật thông báo, tỉ lệ click, hay mức độ tương tác sâu. Không ít tòa soạn vẫn coi đây là một thử nghiệm phụ, chưa thay thế được các kênh phân phối truyền thống. Bên cạnh đó, nếu WhatsApp chuyển Channels thành dịch vụ trả phí – điều Meta đang cân nhắc – thì phương trình tiếp cận độc giả sẽ lại thay đổi.
Tuy vậy, không ai phủ nhận rằng Channels đang tạo ra một kênh tiếp cận mới, đặc biệt hiệu quả với thị trường ngoài Mỹ và những nhóm độc giả từng khó tiếp cận qua các nền tảng khác.
Khi các ông lớn công nghệ như Facebook, Instagram, TikTok giảm ưu tiên tin tức, còn nền tảng web trở nên phân mảnh, thì một công cụ phát bản tin trực tiếp, cá nhân hóa như Channels có thể trở thành “cây cầu” mà báo chí đang tìm kiếm – không chỉ để tồn tại, mà để tạo dựng lại niềm tin với độc giả trong kỷ nguyên hậu mạng xã hội.
shared via nytimes,
