Trump dẫn quyền khẩn cấp để thúc đẩy sản xuất khoáng sản quan trọng của Mỹ

Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa ký sắc lệnh hành pháp nhằm tăng cường sản xuất trong nước các khoáng sản quan trọng, động thái nhằm giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc, quốc gia gần như kiểm soát hoàn toàn lĩnh vực này. Đây là một phần trong chiến lược rộng lớn hơn của chính quyền Trump nhằm thúc đẩy ngành năng lượng và khai khoáng nội địa, đặc biệt trong bối cảnh căng thẳng thương mại leo thang với Trung Quốc, Canada và các nhà cung cấp khoáng sản lớn khác.

Lithium, nickel và nhiều khoáng sản chiến lược khác đóng vai trò quan trọng trong ngành công nghệ, đặc biệt là sản xuất pin xe điện – một lĩnh vực dự báo sẽ tăng trưởng mạnh trong những năm tới. Hiện Trung Quốc giữ vị trí dẫn đầu thế giới về khai thác và chế biến nhiều khoáng sản thiết yếu này.

Sắc lệnh của Trump kích hoạt Đạo luật Sản xuất Quốc phòng (DPA), một đạo luật có từ thời Chiến tranh Lạnh, cho phép chính phủ hỗ trợ tài chính, cho vay và đầu tư vào các dự án chế biến khoáng sản trong nước. Theo sắc lệnh, việc phụ thuộc vào nguồn cung từ các đối thủ cạnh tranh bị coi là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia.

"Mỹ từng là quốc gia dẫn đầu thế giới về sản xuất khoáng sản, nhưng các quy định liên bang hà khắc đã làm suy yếu ngành công nghiệp này", Trump nhấn mạnh trong sắc lệnh.

Sắc lệnh yêu cầu các cơ quan liên bang lập danh sách các mỏ có thể được phê duyệt nhanh chóng cũng như xác định những khu vực liên bang, bao gồm cả những vùng đất do Bộ Quốc phòng kiểm soát, có thể sử dụng cho chế biến khoáng sản. Hiện Mỹ sản xuất rất ít lithium và nickel, trong khi mỏ cobalt duy nhất đã đóng cửa vào năm ngoái do cạnh tranh gay gắt từ Trung Quốc. Dù có một số mỏ đồng, Mỹ chỉ có hai nhà máy luyện đồng, một hạn chế lớn đối với ngành công nghiệp chế biến kim loại.

Trước đó, Bắc Kinh đã cấm xuất khẩu một số khoáng sản quan trọng như gallium, germanium và antimony sang Mỹ, buộc các nhà sản xuất Mỹ phải tìm nguồn cung thay thế. Sắc lệnh cũng kêu gọi đẩy nhanh quy trình cấp phép cho các dự án khai thác và chế biến, đồng thời yêu cầu Bộ Nội vụ ưu tiên khai thác khoáng sản trên đất liên bang. Ngoài ra, dù đồng và vàng không được xếp vào danh mục khoáng sản thiết yếu theo Cục Khảo sát Địa chất Mỹ, sắc lệnh vẫn yêu cầu tăng cường khai thác hai kim loại này.

Giới khai khoáng Mỹ từ lâu đã kêu gọi chính phủ can thiệp để tháo gỡ rào cản hành chính trong ngành. "Thúc đẩy khai thác nội địa là một ưu tiên an ninh quốc gia, và động thái mạnh mẽ của Tổng thống Trump phản ánh điều đó", Rich Nolan, Chủ tịch Hiệp hội Khai thác Quốc gia Mỹ, nhận định.

DPA, ban đầu được ban hành vào năm 1950 dưới thời Tổng thống Harry Truman để đẩy mạnh sản xuất thép phục vụ Chiến tranh Triều Tiên, từng được cựu Tổng thống Joe Biden sử dụng để hỗ trợ sản xuất khoáng sản quan trọng. Chính quyền Biden đã bổ sung lithium, nickel, graphite, cobalt và manganese vào danh mục các mặt hàng đủ điều kiện nhận 750 triệu USD tài trợ.

Trong một diễn biến liên quan, hai nguồn tin tiết lộ với Reuters rằng cựu lãnh đạo Newmont, David Copley, đã được bổ nhiệm giám sát danh mục khai khoáng trong Hội đồng Năng lượng Quốc gia Mỹ. Đây là nhân vật cấp cao nhất trong chính phủ liên bang có vai trò định hình chính sách khai khoáng.

Ngoài ra, Trump cũng thông báo Mỹ sẽ sớm ký thỏa thuận hợp tác về khoáng sản và tài nguyên thiên nhiên với Ukraine. Trong tháng trước, ông đã ra lệnh điều tra về khả năng áp thuế mới đối với nhập khẩu đồng, nhằm bảo vệ ngành công nghiệp khai khoáng trong nước.

shared via Reuters,