Tổng thống Trump sẽ sửa đổi quan hệ thương mại toàn cầu bằng thuế quan 'có đi có lại'
15/02/25
Hôm qua, Tổng thống Trump đã ra lệnh cho các cố vấn tính toán các mức thuế "có đi có lại" (reciprocal tariffs) mới, có thể ảnh hưởng đến gần như mọi quốc gia trên thế giới. Ấn Độ, Nhật Bản và Liên minh châu Âu có thể chịu tác động nặng nề nhất.
 |
| Quyết định áp thuế đối với hàng hóa từ khắp nơi trên thế giới của Tổng thống Trump có thể sẽ làm xáo trộn thêm mối quan hệ với các chính phủ nước ngoài. Ảnh: Adam Kuehl chụp cho The New York Times |
Các mức thuế mới, có thể có hiệu lực từ ngày 2 tháng 4 hoặc muộn hơn, sẽ được tính dựa trên thuế quan mà các nước khác áp lên hàng hóa từ Mỹ, cũng như các loại thuế khác, trợ cấp dành cho ngành công nghiệp trong nước của họ và các chính sách mà Trump cho là không công bằng. Ông nhấn mạnh rằng mục tiêu cuối cùng là buộc các công ty đưa hoạt động sản xuất trở lại Mỹ.
“Nếu bạn sản xuất ở đây, bạn sẽ không phải chịu bất kỳ loại thuế nào,” Trump nói tại Phòng Bầu dục.
Lệnh này được đưa ra chỉ vài giờ trước khi Trump gặp Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tại Nhà Trắng. Ấn Độ là một trong những quốc gia áp mức thuế cao đối với hàng nhập khẩu từ Mỹ, điều mà Trump luôn cho là vấn đề cần giải quyết.
“Chúng tôi cảm thấy bây giờ cuối cùng cũng là thời điểm thích hợp sau 45 hoặc 50 năm bị lạm dụng,” ông Trump nói. Ông bổ sung: “Trong nhiệm kỳ đầu tiên, tôi đã thảo luận với Ấn Độ về việc thuế quan của họ thực sự quá cao, nhưng tôi không thể giành được bất kỳ nhượng bộ nào.”
Về châu Âu, ông Trump và các trợ lý của mình đã nhiều lần chỉ ra thuế giá trị gia tăng (VAT) như một sự bất công bổ sung bên cạnh thuế quan.
Peter Navarro, cố vấn cấp cao của tổng thống về thương mại, gọi thuế VAT của Liên minh châu Âu là “biểu tượng” của thương mại không công bằng đối với doanh nghiệp Mỹ. Ông cho rằng chính sách này đã giúp Đức xuất khẩu sang Mỹ nhiều lần hơn so với số lượng ô tô họ nhập khẩu từ Mỹ.
“Tổng thống Trump không còn sẵn sàng chấp nhận điều đó nữa,” ông Navarro nói. “Kế hoạch thương mại công bằng và có đi có lại của Trump sẽ nhanh chóng chấm dứt sự bóc lột đối với người lao động Mỹ.”
Liên minh châu Âu áp dụng thuế VAT tiêu chuẩn đối với hầu hết hàng hóa và dịch vụ. Mặc dù mức thuế có sự khác biệt giữa các quốc gia, trung bình VAT tại châu Âu vào khoảng 22%. Thuế này được áp dụng ở từng giai đoạn trong chuỗi cung ứng và thường do người tiêu dùng cuối cùng gánh chịu.
Ông Trump thừa nhận rằng kế hoạch thuế quan có đi có lại của mình có thể khiến giá cả tăng lên. Điều này là do khi thuế suất cao hơn, người tiêu dùng có xu hướng phải trả giá cao hơn cho hàng hóa. Tuy nhiên, trong bài phát biểu tại Phòng Bầu dục vào sáng thứ Năm, tổng thống khẳng định rằng bất kỳ sự gia tăng nào cũng chỉ là tạm thời và kế hoạch của ông sẽ tạo thêm việc làm. “Giá có thể tăng lên trong ngắn hạn, nhưng rồi cũng sẽ giảm xuống.”
Về dài hạn, ông nói rằng kế hoạch này sẽ “mang lại một khối tài sản khổng lồ cho đất nước chúng ta.”
Kế hoạch thuế quan có đi có lại này là động thái mới nhất của ông Trump nhằm trừng phạt cả đồng minh lẫn đối thủ bằng một loạt các biện pháp thương mại quyết liệt. Tuần trước, Mỹ đã áp thêm 10% thuế quan đối với tất cả sản phẩm nhập khẩu từ Trung Quốc. Chỉ sau vài giờ, chính quyền Trump cũng suýt áp dụng các mức thuế rộng khắp đối với Canada và Mexico, điều này có thể đưa thuế suất của Mỹ lên mức cao nhất kể từ những năm 1940.
Tổng thống đã chỉ trích Canada và Mexico vì vấn đề buôn lậu ma túy và người nhập cư vào Mỹ. Tuy nhiên, ông đã đồng ý hoãn áp thuế trong 30 ngày sau khi hai nước này đưa ra một số nhượng bộ.
Thứ Hai, tổng thống đã ký một tuyên bố áp đặt mức thuế 25% đối với tất cả thép và nhôm nhập khẩu. Ông Trump cho biết các cố vấn của ông cũng sẽ họp trong bốn tuần tới để thảo luận về các biện pháp áp thuế đối với ô tô, dược phẩm, chip và các mặt hàng khác.
Chính sách thuế có đi có lại nhiều khả năng sẽ mở rộng cuộc chiến thương mại của ông Trump sang nhiều quốc gia hơn nữa. Vẫn chưa rõ liệu tổng thống sẽ sử dụng chiến lược này để tăng mạnh rào cản nhập khẩu vào Mỹ hay chỉ coi đây là công cụ đàm phán nhằm buộc các nước khác phải nhượng bộ và mở cửa thị trường của họ.
Nhà Trắng cho biết tổng thống có thể dựa vào một số cơ sở pháp lý để ban hành các mức thuế này, bao gồm:
- Mục 232 liên quan đến an ninh quốc gia,
- Mục 301 liên quan đến thương mại không công bằng,
- Đạo luật Quyền hạn Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (International Emergency Economic Powers Act).
Một quan chức chính quyền tiết lộ rằng ông Trump không loại trừ khả năng áp một mức thuế “toàn diện” trong tương lai để giảm thâm hụt thương mại của Mỹ, nhưng hiện tại, tổng thống ưu tiên theo đuổi chính sách thuế có đi có lại.
shared via nytimes,
