Khủng hoảng niềm tin: Trung Quốc can thiệp thương vụ kênh đào Panama, giới đầu tư đặt câu hỏi lớn về tương lai Hong Kong
21/03/25
 |
| Lý Gia Thành tại Hồng Kông năm 2018. Ông trùm này đã xây dựng một đế chế trải dài trên nhiều lĩnh vực như bất động sản, vận chuyển, viễn thông, v.v. Ảnh: Jerome Favre/EPA, qua Shutterstock |
Một thương vụ tưởng chừng thành công của tỷ phú Hồng Kông Lý Gia Thành – người được mệnh danh là “Siêu nhân” vì sự nghiệp kinh doanh vĩ đại – đang trở thành tâm điểm căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc, đồng thời làm dấy lên làn sóng lo ngại sâu sắc trong giới đầu tư toàn cầu.
Công ty CK Hutchison, thuộc tập đoàn của ông Lý, đã đạt thỏa thuận bán lại mảng kinh doanh cảng biển (trong đó có hai cảng tại kênh đào Panama) cho một nhóm nhà đầu tư Mỹ do BlackRock dẫn đầu, với giá trị lên tới 19 tỷ USD. Đây được xem là bước đi thông minh để CK Hutchison rút khỏi vùng xoáy địa chính trị ngày càng phức tạp giữa hai siêu cường. Tuy nhiên, Trung Quốc bất ngờ lên tiếng phản đối, chỉ trích thương vụ là “vụ lợi và vô đạo”, thậm chí xem đây là mối đe dọa an ninh quốc gia.
 |
| Trong bối cảnh cuộc đối đầu giữa Mỹ và Trung Quốc về các cảng Kênh đào Panama, ông Lý đã ký một thỏa thuận trị giá 19 tỷ USD để bán tập đoàn cho các nhà đầu tư lớn. Ảnh: Enea Lebrun/Reuters |
Truyền thông nhà nước Trung Quốc như Ta Kung Pao và các quan chức cấp cao đồng loạt thể hiện lập trường cứng rắn. Cựu Tổng biên tập Global Times – Hồ Tích Tiến – công khai kêu gọi CK Hutchison “phối hợp với lợi ích quốc gia của Trung Quốc”. Lãnh đạo Hồng Kông, ông Lý Gia Siêu, cũng tuyên bố thương vụ cần được “xem xét nghiêm túc”.
Điều khiến giới tài chính lo ngại là: liệu doanh nghiệp Hồng Kông còn được quyền đưa ra quyết định kinh doanh độc lập, hay đã buộc phải phục tùng ưu tiên chính trị của Bắc Kinh? Các luật sư và chuyên gia pháp lý nhận định chính quyền Hồng Kông hoặc Trung Quốc có thể không có đủ căn cứ pháp lý để chặn thương vụ, nhưng chỉ riêng khả năng bị can thiệp đã khiến thị trường chấn động.
Cú đánh này đến vào thời điểm nhạy cảm: sau nhiều năm tuột dốc, chứng khoán Hồng Kông đang hồi phục mạnh mẽ với mức tăng hơn 20% kể từ đầu năm, vượt xa chỉ số S&P 500 của Mỹ. Trung Quốc cũng đang khuyến khích doanh nghiệp niêm yết tại Hồng Kông thay vì New York hay London. Nhưng nếu môi trường đầu tư không còn tách biệt chính trị – điều từng làm nên sức hút độc đáo của Hồng Kông – liệu dòng vốn quốc tế có còn yên tâm ở lại?
Nhiều lãnh đạo tài chính kỳ cựu cảnh báo: cú siết mang hơi hướng “phê đấu kiểu Cách mạng Văn hóa” này có thể khiến giới đầu tư nước ngoài tháo chạy. Ông Lew Mong-hung, cựu cố vấn chính trị Trung Quốc, nói thẳng: “Ai còn dám đầu tư vào Hồng Kông nữa? Nếu không sẵn sàng làm công cụ chính trị, bạn sẽ bị tấn công và trừng phạt”.
Đây không chỉ là vấn đề của một thương vụ. Đó là câu hỏi cốt lõi về tương lai Hồng Kông: liệu thành phố này còn giữ được vai trò trung tâm tài chính quốc tế, hay sẽ trở thành một vệ tinh chính trị như phần còn lại của Trung Quốc đại lục?
Các doanh nhân kỳ cựu như Mark Clifford – cựu thành viên HĐQT Next Digital – nhận xét: “Tấn công vào Apple Daily và Jimmy Lai là một chuyện. Nhưng đụng đến Lý Gia Thành và tập đoàn thành công nhất trong lịch sử Hồng Kông là chuyện hoàn toàn khác. Đây là bước ngoặt.”
Với các nhà đầu tư, thương vụ cảng Panama là hồi chuông cảnh tỉnh rõ ràng: môi trường đầu tư tại Hồng Kông – từng là “thiên đường tự do” châu Á – đang thay đổi nhanh chóng. Và câu hỏi đang được đặt ra một cách đầy nghiêm trọng: “Ai sẽ còn dám đến đầu tư?”
shared via nytimes,
