Lời kêu gọi hủy bỏ chương trình chip "tồi tệ" của Trump gây hoang mang
11/03/25
 |
| Một công trường xây dựng của Intel tại Chandler, Arizona. Intel là một trong những công ty đã cam kết đầu tư hàng trăm tỷ đô la vào các cơ sở sản xuất chip tại Mỹ. Ảnh: Philip Cheung cho The New York Times |
Tổng thống Trump đã công kích một trụ cột quan trọng trong chính sách công nghiệp của chính quyền Biden, làm dấy lên lo ngại rằng ông có thể rút lại nguồn tài trợ cho chương trình này.
Khi phát biểu trước Quốc hội vào tuần trước, Tổng thống Trump đã ra ngoài kịch bản và tấn công một chủ đề nhạy cảm: Đạo luật CHIPS, một đạo luật lưỡng đảng nhằm giảm sự phụ thuộc của Mỹ vào châu Á trong lĩnh vực sản xuất chất bán dẫn.
Các nhà lập pháp Cộng hòa đã tìm kiếm và nhận được sự đảm bảo trong những tháng gần đây rằng chính quyền Trump sẽ tiếp tục ủng hộ chương trình do Quốc hội thiết lập. Nhưng giữa chừng bài phát biểu, ông Trump gọi đạo luật này là một điều "tồi tệ, rất tồi tệ".
"Anh nên loại bỏ Đạo luật CHIPS," ông nói với Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson trong lúc một số nghị sĩ vỗ tay hưởng ứng.
Chương trình CHIPS là một trong số ít những điều đã thống nhất phần lớn Washington trong những năm gần đây. Các nhà lập pháp hai đảng đã hợp tác với khu vực tư nhân để xây dựng dự luật bơm 50 tỷ USD vào việc tái thiết ngành công nghiệp bán dẫn của Mỹ – nền tảng công nghệ cho ô tô, máy tính và thậm chí cả máy pha cà phê. Sau khi Tổng thống Joseph R. Biden Jr. ký ban hành vào năm 2022, các công ty đã tìm kiếm địa điểm ở Arizona, New York và Ohio để xây dựng nhà máy mới. Bộ Thương mại đã thẩm định các kế hoạch này và bắt đầu giải ngân hàng tỷ đô la tiền trợ cấp.
Giờ đây, ông Trump đang đe dọa làm đảo lộn nhiều năm nỗ lực. Các CEO trong ngành chip, lo ngại rằng nguồn tài trợ có thể bị thu hồi, đã liên hệ với luật sư để tìm hiểu mức độ linh hoạt mà chính quyền có trong việc hủy bỏ các hợp đồng đã ký.
Ngành công nghiệp bán dẫn Mỹ và Đạo luật CHIPS
Mỹ từng tiên phong trong ngành công nghiệp bán dẫn, phát minh ra vi mạch đầu tiên và các quy trình sản xuất liên quan, đưa quốc gia này trở thành cường quốc công nghệ. Nhưng vào những năm 1980, các công ty bắt đầu chuyển phần lớn hoạt động sản xuất sang châu Á.
Sau khi đại dịch gây ra tình trạng thiếu chip trên toàn cầu, buộc nhiều nhà máy ô tô ở Mỹ phải đóng cửa, Quốc hội đã thông qua Đạo luật CHIPS nhằm phục hồi sản xuất trong nước.
Tuy nhiên, chính quyền Trump đã có những bước đi nhằm thu hẹp chương trình này.
Cuối tháng Hai, Michael Grimes, một quan chức cấp cao tại Bộ Thương mại và cựu nhân viên ngân hàng đầu tư tại Morgan Stanley, đã thực hiện các cuộc phỏng vấn ngắn với nhân viên Văn phòng Chương trình CHIPS – đơn vị quản lý các khoản trợ cấp.
Trong các cuộc trao đổi bị một số người mô tả là "mang tính xúc phạm", ông Grimes yêu cầu nhân viên chứng minh năng lực trí tuệ bằng cách cung cấp điểm thi SAT hoặc bài kiểm tra IQ. Một số nhân viên còn bị yêu cầu giải bài toán, chẳng hạn như tính giá trị của 4 mũ 4 hoặc thực hiện phép chia dài.
Tuần trước, Bộ Thương mại đã sa thải 40 nhân viên của Văn phòng CHIPS, chiếm gần 1/3 tổng số nhân sự.
Chính quyền cũng đã bắt đầu thảo luận về việc điều chỉnh các dự án nhận trợ cấp từ chương trình chip. Chính quyền Biden trước đây đã ưu tiên hỗ trợ các doanh nghiệp thuê công nhân xây dựng có công đoàn và cung cấp dịch vụ chăm sóc trẻ em cho nhân viên – những tiêu chí có thể bị thay đổi, theo các nguồn tin này.
Phản ứng của ngành công nghiệp chip
Vào thứ Tư, một ngày sau bài phát biểu của ông Trump, Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn (SIA) đã tổ chức một cuộc họp với các công ty thành viên. Trong cuộc họp, một số người cho rằng sự giận dữ của ông Trump với đạo luật này xuất phát từ mâu thuẫn cá nhân với ông Biden.
Một số người lo ngại rằng chỉ trích của ông Trump có thể khiến công chúng chú ý hơn đến các dự án của họ. Tuy nhiên, nhiều người vẫn tin rằng các thỏa thuận pháp lý của họ với Bộ Thương mại không thể bị thay đổi.
Đến nay, Bộ Thương mại đã ký hợp đồng cấp hơn 36 tỷ USD trợ cấp theo Đạo luật CHIPS. Các công ty như Samsung, Intel, Micron, và Công ty Sản xuất Chất bán dẫn Đài Loan (TSMC) đã cam kết đầu tư hàng trăm tỷ USD vào các cơ sở sản xuất chip tại Mỹ.
Ông Trump đề xuất thay thế các ưu đãi này bằng thuế quan nhằm tăng chi phí sản xuất chip ở nước ngoài. Hôm thứ Ba, ông tuyên bố rằng mối đe dọa áp thuế đã khiến TSMC, nhà sản xuất chip tiên tiến lớn nhất thế giới, cam kết tăng đầu tư tại Mỹ thêm 100 tỷ USD và nhân đôi số nhà máy đang xây dựng ở Arizona, từ ba lên sáu.
“Chúng ta không cần phải cho họ tiền,” ông Trump nói. “Chúng ta chỉ cần bảo vệ doanh nghiệp và người lao động của mình, và họ sẽ tự đến vì không phải trả thuế quan nếu sản xuất tại Mỹ.”
Thuế quan có phải giải pháp?
Hiện chưa rõ thuế quan có thực sự tác động lớn đến kế hoạch của TSMC hay không. Công ty này đã mua đất và lập kế hoạch mở rộng ở Arizona từ trước, chỉ chờ đủ khách hàng để hỗ trợ thêm ba nhà máy, theo ba người hiểu rõ về Đạo luật CHIPS. TSMC đang đầu tư sớm hơn dự kiến, một phần vì các khách hàng như Apple và Nvidia cam kết mua nhiều chip sản xuất tại Mỹ hơn.
Các luật sư và giám đốc trong ngành cho biết thuế quan đánh trực tiếp vào chip có thể không hiệu quả, vì Mỹ nhập khẩu rất ít chip thô. Thay vào đó, phần lớn chip được lắp ráp thành sản phẩm điện tử tại châu Á trước khi được nhập khẩu vào Mỹ dưới dạng laptop, điện thoại và thiết bị gia dụng.
shared via nytimes,
