Với Tập Cận Bình, nhượng bộ Trump không phải là lựa chọn
09/04/25
 |
| Chủ tịch Tập Cận Bình tự coi mình là vị cứu tinh của quốc gia, người đang trẻ hóa sự vĩ đại của đất nước mình. Ảnh: Ken Ishii |
Trong cuộc đối đầu thương mại ngày càng gay gắt giữa Mỹ và Trung Quốc, Chủ tịch Tập Cận Bình đang đối mặt với một thế khó: không thể tỏ ra yếu thế trước sức ép của Tổng thống Donald Trump, nhưng nếu trả đũa mạnh tay, nguy cơ chiến tranh thương mại toàn diện là không tránh khỏi – với hệ lụy toàn cầu không nhỏ.
Sau khi ông Trump đe dọa áp thêm 50% thuế lên hàng hóa Trung Quốc nếu Bắc Kinh không rút lại các biện pháp đáp trả, Trung Quốc không chỉ kiên quyết từ chối mà còn gọi đây là hành động “tống tiền” và cam kết “chiến đấu đến cùng”. Tuy nhiên, đằng sau sự cứng rắn ấy là những toan tính phức tạp: một mặt, Tập đã xây dựng hình ảnh lãnh đạo mạnh mẽ, phục hưng đất nước; mặt khác, Trung Quốc cần duy trì ổn định kinh tế, đặc biệt khi Mỹ vẫn là đối tác thương mại lớn nhất.
Giới phân tích cho rằng Trung Quốc không giống các nước như Việt Nam hay Thái Lan – những quốc gia có thể linh hoạt nhượng bộ Mỹ để tránh bị tổn thương. Với Tập Cận Bình, sự nhượng bộ có thể làm suy yếu tính chính danh mà ông đã dày công xây dựng, nhất là khi ông từng cảnh báo rằng sự trỗi dậy của Trung Quốc sẽ không dễ dàng được phương Tây chấp nhận.
Trung Quốc vì vậy đã mạnh tay phản ứng: hủy thương vụ TikTok với nhà đầu tư Mỹ, từ chối bán các cảng do công ty CK Hutchison kiểm soát ở kênh đào Panama, và tuyên bố sẵn sàng trả đũa nếu Mỹ thực sự nâng thuế. Bắc Kinh cũng tỏ rõ quan điểm: chỉ đàm phán khi không bị ép buộc.
Tâm thế “cứng không lùi” của Trung Quốc phản ánh niềm tin rằng mâu thuẫn với Mỹ là không thể tránh khỏi, bất kể Trung Quốc nhượng bộ đến đâu. Với các chính sách áp thuế không chỉ nhắm vào Trung Quốc mà còn cả các tuyến sản xuất thay thế như Việt Nam và Thái Lan, Trung Quốc tin rằng Mỹ đang chủ đích ngăn chặn nước này vươn lên vị trí dẫn đầu về sản xuất và xuất khẩu. Theo Ryan Hass (Brookings Institution), Bắc Kinh cho rằng nếu chiều theo Trump lần này, thì cũng chỉ trì hoãn chứ không thay đổi được mục tiêu dài hạn của Washington: kìm hãm Trung Quốc.
Dù vậy, thiệt hại kinh tế là khó tránh khỏi. Nếu mức thuế mới được áp dụng, tổng thuế suất có thể lên tới 104% – một con số gây tê liệt cho nhiều ngành xuất khẩu. Trung Quốc không dễ chuyển hàng sang thị trường khác do sức ép đang lan rộng toàn cầu. Trong bối cảnh thị trường chứng khoán toàn cầu chao đảo, Trung Quốc đã phải điều động các ngân hàng và quỹ đầu tư quốc doanh – được gọi là “đội quân quốc gia” – để mua vào cổ phiếu, cứu thị trường nội địa.
Tuy nhiên, Tập Cận Bình cũng không chỉ thủ thế. Ông được cho là sẽ sớm thăm các nước Đông Nam Á như Việt Nam, đồng thời tìm cách tạo mặt trận chung với Nhật Bản và Hàn Quốc nhằm phản đối chính sách thuế của Trump – dù Tokyo và Seoul vẫn dè dặt do phụ thuộc an ninh vào Mỹ. Trung Quốc cũng tăng cường chiến dịch truyền thông, tung video chỉ trích Mỹ gây bất ổn toàn cầu, đối lập với hình ảnh “hòa bình và trật tự” mà Bắc Kinh muốn thể hiện.
Theo nhà phân tích Danny Russel (Asia Society), Trung Quốc đang tận dụng thời điểm này để tấn công vào điểm yếu của Washington. Tuy nhiên, chính Bắc Kinh cũng lo ngại rằng những sai lầm của Trump có thể khiến cả hệ thống kinh tế toàn cầu – và cả Trung Quốc – lao đao.
Kết luận, giữa cuộc đấu thương mại khốc liệt, Trung Quốc chọn con đường không nhượng bộ dù biết rằng đau thương sẽ đến. Với Tập Cận Bình, đây không chỉ là vấn đề kinh tế – mà còn là bài kiểm tra chính trị tối quan trọng cho vị thế lãnh đạo của ông trong thời đại bất định.
shared via nytimes,
