Hồi sinh từ đổ nát: Sashiko Gals và bài học kinh doanh nhân văn từ Nhật Bản
01/04/25
 |
| Một đôi giày Converse được khâu bởi nhóm Sashiko Gals ở Otsuchi, Nhật Bản. Công việc của nhóm đã trở nên phổ biến đến mức hiện tại họ chỉ chấp nhận đơn đặt hàng mới hai lần một năm. Ảnh: Andrew Faulk chụp cho The New York Times |
Ngày 11 tháng 3 năm 2011, trận động đất mạnh 9 độ richter kèm theo sóng thần đã tàn phá vùng đông bắc Nhật Bản, cuốn trôi hàng thị trấn ven biển. Trong đó có Otsuchi, tỉnh Iwate – nơi 1.271 người thiệt mạng và hơn một nửa khu dân cư bị nhấn chìm.
Giữa khung cảnh đau thương ấy, một nhóm phụ nữ bình dị đã dần khôi phục cuộc sống của mình bằng nghệ thuật thêu vá truyền thống – sashiko. Dưới sự hỗ trợ của Moonshot – một công ty Nhật Bản kết hợp thiết kế và giải quyết vấn đề xã hội – họ đã lập nên Sashiko Gals, một dự án kinh doanh đặc biệt: tái chế giày thể thao cũ thành tác phẩm nghệ thuật thủ công tinh xảo.
Từ Nike, Converse đến Dr. Martens, mỗi đôi sneaker qua tay họ được đính thêu hoàn toàn thủ công với kỹ thuật sashiko – nghĩa là “những mũi đâm nhỏ”, vốn ra đời từ thời Edo như một cách tiết kiệm và kéo dài tuổi thọ đồ dùng. Mỗi sản phẩm mất đến hai tuần để hoàn thiện, giá bán lên tới 200.000 yên (~1.332 USD). Dù vậy, chỉ trong vài tháng từ đầu năm 2024, nhóm đã bán hết 100 đôi thông qua các cửa hàng phân phối thương hiệu Kuon của Moonshot, danh sách chờ hiện chỉ mở hai lần mỗi năm. Những người nổi tiếng như Edison Chen hay ca sĩ Taka (ban nhạc One Ok Rock) cũng đã trở thành khách hàng.
 |
| Một đôi giày được khâu bởi Sashiko Gals. Nhóm đã tái chế tất cả các loại giày thể thao, bao gồm New Balance, Vans và Dr. Martens. Ảnh: Andrew Faulk cho The New York Times |
Nhưng đây không chỉ là một câu chuyện kinh doanh. Đằng sau những mũi kim là hành trình chữa lành của các phụ nữ từng mất mát gần như tất cả trong thảm họa. Ruiko Ishii, 79 tuổi, mất chồng, mất nhà và từng tuyệt vọng đến tận đáy. Nhưng chính trong lớp học sashiko ở trung tâm sơ tán, bà đã tìm thấy sự an ủi. “Tôi không giỏi khâu vá, nhưng khi bước vào căn phòng ấy, tôi thấy được đón nhận và bình yên,” bà chia sẻ.
Tomiko Goto, 77 tuổi, kể rằng trước khi bắt đầu khâu, tâm trí bà luôn quay cuồng, thậm chí chẳng nghe rõ tiếng TV. Nhưng khi ngồi xuống với cây kim và sợi chỉ, mọi nỗi buồn tạm lùi lại. “Tôi có thể tập trung, có thể quên đi những gì mình đã trải qua.”
Sashiko Gals không đơn thuần là một thương hiệu – mà là một cộng đồng sống động. Họ làm việc chủ yếu tại nhà, thi thoảng tụ họp trong một căn nhà hai tầng nhỏ ở trung tâm thị trấn để khâu vá, trò chuyện và uống trà. Mỗi thành viên đều có câu chuyện riêng, nhưng cùng nhau, họ dệt nên một thông điệp đầy hy vọng: sự kết nối giữa người với người – hay “kizuna” trong tiếng Nhật – chính là điều giữ họ lại với nhau.
Moonshot không xem đây là hoạt động từ thiện. Theo nhà sáng lập Arata Fujiwara, cách bền vững nhất để hỗ trợ tái thiết là thông qua kinh doanh – và cụ thể là thời trang. Bằng việc thương mại hóa sản phẩm và kết nối với thị trường, Sashiko Gals không chỉ sống bằng đam mê, mà còn tự chủ tài chính và truyền cảm hứng hồi sinh cho cả một cộng đồng.
Ngày nay, họ mở các lớp dạy sashiko tại trường học, tổ chức workshop cho học sinh trong và ngoài nước. Với Kurosawa – người điều hành dự án tại địa phương – đó là cách để không ai quên Otsuchi. “Chúng tôi muốn thế giới thấy rằng có một con đường để phục hồi sau thảm họa – đó là xây dựng cộng đồng.”
Những giá trị lớn lao có thể được tạo ra từ những điều giản dị nhất – một cây kim, một sợi chỉ, một bàn tay run rẩy, và một trái tim đầy nghị lực. Và đôi khi, chính trong những vùng đất đổ nát, cơ hội để xây dựng một thương hiệu đầy nhân văn và độc đáo lại được khai sinh.
shared via nytimes,
