AI, vũ khí và robot bốn chân
14/05/25
 |
| Chó của Ghost Robotics đang được thử nghiệm tại Căn cứ Không quân Nellis ở Nevada |
Giới công nghệ đang chứng kiến một xu hướng phát triển đầy tiềm năng nhưng cũng không ít tranh cãi: cuộc chạy đua chế tạo chó robot, đặc biệt là các phiên bản được trang bị vũ khí. Mặc dù công nghệ robot bốn chân đã được ứng dụng rộng rãi trong các nhiệm vụ dân sự như rà phá bom mìn và tuần tra, việc tích hợp vũ khí đang mở ra một chương mới đầy thách thức.
Tháng 5 vừa qua, Thủy quân lục chiến Mỹ gây chú ý khi thử nghiệm một mẫu chó robot được trang bị vũ khí tương tự súng máy tự động. Đây là động thái đầu tiên cho thấy quân đội Mỹ nghiêm túc xem xét khả năng triển khai robot vũ trang. Chỉ ba tuần sau, Trung Quốc đáp trả bằng một video trình diễn khả năng chiến đấu phối hợp của mẫu "quân khuyển robot" được trang bị súng trường, một sản phẩm từng xuất hiện trong cuộc diễn tập Rồng vàng 2024 với Campuchia. Theo đoạn video, robot này có khả năng hoạt động độc lập từ 2 đến 4 giờ, thực hiện các động tác di chuyển linh hoạt, tự lên lộ trình, tiếp cận mục tiêu và né tránh chướng ngại vật, hứa hẹn trở thành một "thành viên mới" trong tác chiến đô thị.
Không chịu kém cạnh, vào tháng 8, lục quân Mỹ tiếp tục trình diễn chó robot Vision 60 Q-UGV của Ghost Robotics trong một cuộc diễn tập chống drone tại căn cứ Fort Drum. Điểm đặc biệt của mẫu robot này là tháp pháo cỡ nhỏ gắn súng trường bán tự động AR-15, có khả năng điều khiển từ xa. Hệ thống ngắm bắn quang điện tử với ống kính lớn cho thấy tiềm năng quan sát dựa trên tín hiệu nhiệt, rất hữu ích trong việc phát hiện mục tiêu trên không. Vision 60 Q-UGV còn được trang bị thiết bị chiếu xạ laser và camera GoPro, cho thấy sự đầu tư nghiêm túc vào khả năng cảm biến và tác chiến đa dạng.
 |
| Ghost Robotics’ Q-UGV |
Ở bên kia bờ Đại Tây Dương, quân đội Anh cũng đang thử nghiệm các mẫu robot bốn chân Spot của Boston Dynamics và Vision 60 của Ghost Robotics để tích hợp vào lực lượng bộ binh. Vai trò dự kiến của chúng bao gồm vận chuyển vật tư, trinh sát khu vực nguy hiểm và thực hiện các nhiệm vụ chiến đấu mà con người khó đảm đương.
 |
| Robot Vision 60 của Ghost Robotics trình diễn tại Seoul năm 2024 |
Sự trỗi dậy của robot trong quân sự không phải là điều quá mới mẻ. Drone đã chứng minh vai trò không thể thiếu trong các cuộc xung đột gần đây như ở Ukraine, nơi chúng trở thành vũ khí chủ đạo, tấn công hiệu quả các mục tiêu bọc thép. Tại Dải Gaza, quân đội Israel cũng triển khai chó robot để rà soát địa đạo và các khu vực chật hẹp, thậm chí còn trang bị thêm drone Rooster có khả năng di chuyển trên cạn và vượt chướng ngại vật, được "cõng" trên lưng robot.
Tuy nhiên, ứng dụng của chó robot không chỉ giới hạn trong lĩnh vực quân sự. Lực lượng cảnh sát ở nhiều quốc gia đang sử dụng chúng cho các nhiệm vụ như kiểm soát đám đông, và Singapore từng triển khai chúng để giám sát việc tuân thủ giãn cách xã hội trong đại dịch Covid-19. Trong lĩnh vực dân sự, công ty Throwflame của Mỹ thậm chí còn bán chó robot gắn súng phun lửa với giá 9.420 USD. Các ứng dụng tiềm năng khác bao gồm dẫn đường cho người khiếm thị và tham gia vào các hoạt động tìm kiếm cứu nạn.
 |
| Chó robot phun lửa của công ty Throwflame |
Công nghệ cốt lõi của chó robot đã có lịch sử phát triển hơn hai thập kỷ, bắt đầu với mẫu BigDog của Boston Dynamics vào năm 2015, được thiết kế để hỗ trợ binh sĩ di chuyển trên địa hình phức tạp. Mặc dù BigDog gặp phải những hạn chế về tiếng ồn, công nghệ của nó đã đặt nền móng cho sự ra đời của Spot, một phiên bản nhỏ gọn và đa năng hơn, trở thành hình mẫu cho nhiều robot bốn chân hiện đại.
Mặc dù tiềm năng ứng dụng là rất lớn, việc quân sự hóa chó robot đang vấp phải nhiều lo ngại về đạo đức. Tháng 10/2022, Boston Dynamics cùng năm công ty công nghệ khác đã ký một bức thư cam kết không ủng hộ việc vũ khí hóa sản phẩm của họ, nhấn mạnh những rủi ro nghiêm trọng về tổn thương và đạo đức khi trang bị vũ khí cho robot có khả năng tự hoạt động ở khu vực dân cư. Giáo sư Daniel Koditschek từ Đại học Pennsylvania cũng bày tỏ lo ngại về việc vượt qua "rào cản đạo đức quan trọng" khi vũ trang hóa những cỗ máy này, đồng thời cảnh báo về sự nguy hiểm tiềm tàng khi tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI), ví chúng không khác gì "vũ khí hủy diệt hàng loạt".
Tuy nhiên, chuyên gia về công nghệ quân sự Peter Singer tại viện nghiên cứu New America cho rằng những lo ngại này có phần thái quá. Ông nhận định rằng, dù các video trình diễn có vẻ đáng sợ, công nghệ chó robot vũ trang vẫn đang ở giai đoạn sơ khai và chưa sẵn sàng cho việc triển khai rộng rãi như drone. Michael Boyle, tác giả cuốn sách "Kỷ nguyên Drone", cũng đồng tình, cho rằng đây không phải là một cuộc chạy đua vũ trang quy mô lớn do chi phí và độ phức tạp của công nghệ. Ông tin rằng phần lớn các mẫu chó robot quân sự hiện nay vẫn chỉ là phiên bản thử nghiệm, và các quốc gia đang tập trung vào việc cải thiện khả năng di chuyển ổn định trên các địa hình phức tạp với tốc độ đủ nhanh.
 |
| Một mẫu chó robot tại triển lãm Công nghệ Thông minh Quân sự tại Bắc Kinh hồi tháng 5 |
Bất chấp những màn trình diễn ấn tượng về khả năng tích hợp vũ khí, cả Singer và Boyle đều cho rằng sẽ còn một khoảng thời gian rất dài nữa chúng ta mới có thể chứng kiến những "robot chiến đấu" thực thụ như trong phim khoa học viễn tưởng. Hiện tại, cuộc đua phát triển chó robot vũ trang vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu và thử nghiệm, với nhiều thách thức kỹ thuật và đạo đức cần được giải quyết trước khi công nghệ này có thể thực sự thay đổi cục diện chiến trường.
shared via War Zone,
