Worldcoin và “quả cầu quét mắt” Orb: Giải pháp chống lại đại dịch bot AI?
03/06/25
 |
| World đã tạo ra một chương trình có tên là World ID cho phép người dùng xác minh nhân tính của họ trực tuyến. Để đăng ký, người dùng nhìn chằm chằm vào một Quả cầu, thu thập bản quét mống mắt của họ |
Giữa lúc AI đang phát triển vượt bậc, dẫn đến viễn cảnh mạng internet tràn ngập bot khó phân biệt với con người, một startup mang tên World - do Sam Altman, CEO của OpenAI đồng sáng lập - đã đưa ra một ý tưởng táo bạo: quét mắt để chứng minh bạn là con người.
Tại San Francisco, hàng trăm người xếp hàng trong một sự kiện công nghệ kỳ lạ: họ nhìn vào một thiết bị hình cầu phát sáng tên Orb, để máy quét mống mắt, đổi lại nhận được tiền mã hóa Worldcoin và một World ID - danh tính kỹ thuật số chứng minh bạn là con người thực.
Quy trình diễn ra như sau: người dùng nhìn vào Orb, thiết bị sẽ quét và tạo ra mã sinh trắc học duy nhất, lưu trên điện thoại của người dùng (không lưu hình ảnh mống mắt). Sau đó, họ nhận được tiền mã hóa Worldcoin – tại sự kiện, tiền thưởng đăng ký trị giá khoảng $40.
World định vị mình là một hệ thống “Clear” hoặc “TSA PreCheck” cho internet, giúp xác minh danh tính con người trong các nền tảng mạng xã hội, hẹn hò, trò chơi hay thậm chí cả mạng xã hội của tương lai. Sam Altman nhấn mạnh: “Chúng tôi muốn đảm bảo con người vẫn giữ vị trí trung tâm trong thế giới đầy nội dung do AI tạo ra.”
 |
| Alex Blania, giám đốc điều hành của World, và Sam Altman, người đồng sáng lập, đã công bố việc ra mắt công ty tại Hoa Kỳ |
Về lâu dài, ông cùng CEO Alex Blania tin rằng Worldcoin có thể trở thành nền tảng phân phối thu nhập cơ bản toàn cầu (UBI) – dùng lợi nhuận từ các hệ thống AI mạnh để chuyển trực tiếp đến người thật, mà không cần thông qua chính phủ hay ngân hàng truyền thống. Ý tưởng ban đầu của họ từng “rất điên rồ” – nhưng cuối cùng chốt lại ở một giải pháp “chỉ hơi điên”: chính là World.
World ra mắt cách đây hai năm và phát triển nhanh chóng ở các nước đang phát triển như Kenya và Indonesia, nơi người dân xếp hàng dài để được quét mắt đổi lấy tiền mã hóa.
- Tính đến nay, khoảng 26 triệu người đã đăng ký ứng dụng World.
- Trong đó, hơn 12 triệu người đã quét mắt qua Orb để xác minh là người thật.
- Công ty cũng đã gọi vốn được khoảng 200 triệu USD từ các quỹ lớn như Andreessen Horowitz và Khosla Ventures.
Tuy vậy, hành trình của World không hề suôn sẻ:
- Họ bị cấm hoặc điều tra ở nhiều nơi, như Hong Kong và Tây Ban Nha, vì thu thập dữ liệu sinh trắc học.
- Một số vụ lừa đảo và bóc lột lao động cũng xuất hiện xung quanh hệ thống phần thưởng bằng tiền mã hóa.
Dù vậy, World vẫn tiếp tục mở rộng. Mới đây, họ chính thức ra mắt tại Mỹ, với các điểm quét mắt đặt tại San Francisco, Los Angeles, Nashville và dự kiến có 7.500 Orb trên toàn nước Mỹ vào cuối năm 2025. World đồng thời giới thiệu Orb Mini – thiết bị nhỏ hơn, trông giống smartphone với "đôi mắt phát sáng" nhưng vẫn thực hiện chức năng quét mắt như Orb lớn.
Công ty cũng công bố các đối tác mới đầy tiềm năng:
- Razer – công ty gaming nổi tiếng
- Match Group – tập đoàn sở hữu Tinder
Từ nay, người dùng Tinder tại Nhật có thể xác minh danh tính người thật qua World ID.
Ở các nước đang phát triển, nhu cầu đổi dữ liệu lấy phần thưởng tài chính khá cao. Nhưng tại Mỹ – nơi người dùng cảnh giác hơn với quyền riêng tư – câu hỏi đặt ra là: có bao nhiêu người sẵn sàng "bán mắt" lấy tiền mã hóa? Một kỹ sư công nghệ chia sẻ: “Tôi không dễ dàng chia sẻ dữ liệu cá nhân, và mống mắt của tôi rõ ràng là dữ liệu cá nhân.”
Thêm vào đó, mối quan hệ giữa Sam Altman và OpenAI cũng gây tranh cãi. Nhiều người chỉ ra rằng chính AI của OpenAI đang khiến bot tràn ngập internet, và giờ Altman lại bán giải pháp để chống lại chính vấn đề ông tạo ra.
Có thể, World sẽ tích hợp vào các sản phẩm của OpenAI. Ví dụ: một mạng xã hội “chỉ cho người thật”, hoặc phần thưởng Worldcoin cho người đóng góp giá trị cho AI. Tuy nhiên, cũng có khả năng World trở thành một tập phim “Black Mirror” ngoài đời thật: một hệ thống nhận dạng toàn cầu, lưu trữ dữ liệu sinh trắc học, vận hành bởi công ty tư nhân và gắn với đồng tiền mã hóa có tính biến động cao.
shared via nytimes,
