Vì sao quán cà phê Yemen đang "mọc lên như nấm" khắp nước Mỹ?
24/06/25
Chỉ vài tuần trước, khi Hamzah Nasser nghe tin quân đội Israel ném bom cảng Hudaydah ở Yemen, anh biết mình gặp rắc rối. Việc vận chuyển cà phê hàng tháng của anh vốn đã là một hành trình gian nan: từ vùng núi hiểm trở ở Yemen đến quán cà phê của anh tại Dearborn, bang Michigan phải vượt qua các phe phái vũ trang trên bộ và hỏa lực từ phiến quân ngoài biển. Giờ đây, tuyến đường quen thuộc đã bị phong tỏa.
“Chuyện này bắt đầu khiến tôi căng thẳng rồi,” Nasser nói. Một quán cà phê Yemen thì phải có cà phê Yemen. Và với kế hoạch mở rộng chuỗi quán trên toàn quốc, anh cần rất nhiều hạt cà phê hơn nữa.
Từ tài xế xe tải đến "đế chế cà phê"
Nasser, từng là tài xế xe tải, mở quán Haraz Coffee House đầu tiên cách đây bốn năm tại Dearborn. Từ việc chở phụ tùng cho các hãng như Ford, giờ anh sở hữu tòa nhà rộng 6.500 m² từng là trung tâm thử nghiệm xe nguyên mẫu của Ford. Nay, nơi đó là trụ sở chính Haraz, với hai máy rang cà phê công nghiệp và một tiệm bánh, nơi một đầu bếp bánh Pháp đang huấn luyện nhân viên. Trên lầu, đội nhượng quyền của anh đang phân tích số liệu để xác định điểm mở quán tiếp theo.
Câu trả lời ngày càng rõ ràng: ở khắp nơi. Ban đầu Nasser chỉ định mở tại khu vực người Ả Rập hoặc gần nhà thờ Hồi giáo. Nhưng giờ, bất cứ nơi nào có đông người trẻ, đa dạng văn hóa và các gia đình thích ngồi lại đến khuya để thưởng thức vài ly latte hạt dẻ cười giá 7,95 USD, đều được anh cân nhắc. Và gần như chắc chắn, những quán mới đó sẽ nằm không xa một quán Yemen khác.
Quán cà phê Yemen: Từ cộng đồng nhập cư đến làn sóng văn hóa
Tại các cộng đồng nhập cư như Dearborn nơi Nasser cùng gia đình chuyển đến từ Yemen năm anh mới 6 tuổi quán cà phê Yemen đã trở thành một phần không thể thiếu. Yemen là cái nôi của văn hóa cà phê với lịch sử hàng thế kỷ, cùng các công thức pha chế đặc trưng. Những hạt cà phê có vị đất đặc trưng của Yemen luôn được giới sành cà phê săn đón. Đối với Nasser, bước chân vào những quán cà phê nhập cư đầy tiếng cười nói, nơi người già chơi bài hàng giờ qua làn khói thuốc mờ ảo, giống như trở về nhà.
Nhưng giờ đây, các doanh nhân như anh đang khai thác nhu cầu rộng lớn hơn làn sóng tìm kiếm “không gian thứ ba” (third spaces): nơi tụ họp ngoài nhà và nơi làm việc, mở cửa muộn và không có rượu. Quán cà phê Yemen đang làm sống lại văn hóa cà phê về đêm vốn hiếm thấy ở Mỹ kể từ thời phim Friends.
Phong cách đã thay đổi: Haraz mang hơi hướng sảnh chờ sân bay VIP kết hợp với năng lượng của khu sinh viên mùa thi nơi bạn có thể làm việc, tán gẫu hay tán tỉnh dưới ánh sáng “chuẩn Instagram” suốt đêm. “Có một khoảng trống rõ ràng trên thị trường,” Bahaa Kaddoura chuyên gia tư vấn nhượng quyền của Nasser nhận định. “Mọi người chỉ cần một nơi dễ chịu để tụ họp.”
Mô hình nhượng quyền: Vũ khí mở rộng
Cùng với các chuỗi như Qamaria Coffee và Qahwah House, Haraz đang tăng tốc nhờ nhượng quyền. Cả ba chuỗi đều ra đời trong bán kính vài dặm tại ngoại ô Michigan. Tất cả đều mở cửa đến khuya (thường tới 11 giờ đêm hoặc muộn hơn) và có các món chủ lực giống nhau: trà chai pha bạch đậu khấu, latte hạt dẻ cười, v.v. Trên TikTok, các reviewer say sưa phân tích sự khác biệt về hương vị và không gian từng quán. Nhưng họ cũng chung tiếng than phiền: latte quá đắt, chờ trà chai quá lâu vào tối thứ Sáu.
Tuy nhiên, Nasser không khó thu hút các nhà đầu tư sẵn sàng chi đến 500.000 USD để mở một địa điểm mới (gồm phí nhượng quyền 50.000 USD). Không ít trong số đó là những nhà đầu tư quy mô lớn kiểu người từng mở Chick-fil-A hay Buffalo Wild Wings. Trong số đó, người Yemen chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ. “Tôi đang làm việc với một anh tên Cody ở Colorado,” Nasser nói. “Anh tin được không?”
Từ Đông sang Tây: Cơn sốt lan rộng
Dan Tepman, nhà đầu tư bất động sản thương mại, vừa ký hợp đồng mở quán cà phê Yemen đầu tiên ở Bắc California, và đang đàm phán thêm vài điểm nữa. Anh nghe nói đến cà phê Yemen qua những bãi đậu xe trung tâm thương mại đông nghẹt vào buổi tối những nơi từng vắng vẻ. “Tôi chưa từng thấy xu hướng bán lẻ nào bùng nổ nhanh như vậy trong sự nghiệp,” Tepman nói. “Nếu có điểm bão hòa, thì tôi chưa thấy.” Tuy nhiên, anh cũng tin chỉ một vài thương hiệu sống sót về dài hạn. Nasser không ngại cạnh tranh (dù anh tiếc vì không đăng ký bản quyền công thức latte hạt dẻ cười). Anh mơ đến hàng trăm chi nhánh, mở rộng ra quốc tế, thậm chí niêm yết Haraz trên sàn, giống như Starbucks.
Hành trình khởi nghiệp: Từ xe tải đến sàn chứng khoán
Trước khi mở quán, Nasser từng điều hành trạm xăng ở Detroit lúc 20 tuổi, rồi chuyển sang lái xe tải. Thu nhập tốt đến mức anh mua thêm 3 xe đầu kéo, thuê tài xế, và bắt đầu nhập khẩu cà phê Yemen qua người thân. Khi anh và vợ quyết định dừng công việc lái xe, mở quán cà phê là lựa chọn tự nhiên.
Khi còn chạy xe, anh thường ghé Starbucks để tránh cảm giác cô đơn. Nhưng anh nhận thấy họ quá chú trọng tốc độ, thiếu sự ấm áp. Anh muốn quán của mình phải là nơi giao lưu, thư giãn, giống như những quán truyền thống anh từng biết, nhưng được nâng cấp theo phong cách hiện đại anh từng thấy khi đến thăm người thân ở Dubai. “Chúng tôi muốn mang đến không gian sạch sẽ, chỉn chu,” anh nói. “Nó như lời nhắn: ‘Bạn an toàn ở đây.’”
Anh và vợ tìm được một văn phòng bảo hiểm cũ ở trung tâm Dearborn. Họ cải tạo thành quầy bar lát gạch tổ ong gợi liên tưởng đến bánh khaliat al-nahl của Yemen, và thay tường kín bằng cửa sổ lớn, để quán tỏa sáng rực rỡ vào ban đêm.
Ngày khai trương, khách xếp hàng từ sớm. Một số phàn nàn nhất là người nhập cư, kỳ vọng có nĩa vàng như ở quê nhà, thay vì nhựa. “Nếu anh trụ được ở Dearborn, thì anh có thể trụ ở bất cứ đâu,” Nasser nói. (Nĩa của chuỗi giờ đã là màu vàng.)
Thách thức và cơ hội
Dù từng vướng tranh cãi vì những dòng tweet cũ có nội dung xúc phạm người Hồi giáo Shiite (Nasser theo phái Sunni và đã công khai xin lỗi), lượng khách vẫn đều đặn. Lãnh đạo tôn giáo địa phương còn tổ chức một buổi cầu nguyện đoàn kết ngay tại bãi xe quán anh.
Phí nhượng quyền và 4% hoa hồng doanh thu giúp anh mở rộng mà không cần nhà đầu tư bên ngoài. Tuy nhiên, anh vẫn đối mặt với hàng loạt thách thức: vận chuyển cà phê (giờ phải chuyển từ cảng Hudaydah sang cảng Aden), thuế nhập khẩu khiến giá mỗi ly cà phê tăng thêm 1,20 USD, và cả cơn sốt tạm thời từ các món như “socola Dubai” món ngọt TikTok đang lan truyền, gồm hạt dẻ cười, bột bánh phyllo và tahini. “Nó đang hot lắm,” anh nói. “Không biết bao giờ mới hạ nhiệt.”
Bài học từ người tiên phong
Món “socola Dubai” hiện đang cháy hàng mỗi ngày ở Philadelphia, nơi Farah Khan và chồng Hamza Shaikh mở quán Haraz đầu tiên. Họ từng định mở quán trà và bánh samosa theo phong cách Pakistan, nhưng sau khi ghé thử quán Yemen và tham quan khắp các thương hiệu ở Michigan, họ bị thuyết phục bởi chất lượng cà phê và tiềm năng tăng trưởng.
Khan cho biết việc mở quán thay thế Starbucks cũ là một cơn lốc mất nhiều thời gian rời xa con cái hơn dự tính, phải vật lộn để giữ nhân viên không quá tải. Nhưng cặp đôi đã lên kế hoạch cho hai quán tiếp theo. “Nghe nói có người đang nhắm đến các mặt bằng gần đây,” Khan nói. “May mà tụi tôi là người mở trước.”
shared via nytimes,
