Khi bia thủ công hết thời: Làn sóng đóng cửa lan rộng khắp nước Mỹ
07/10/25
 |
| Bia thủ công, được sản xuất theo từng mẻ nhỏ và thường sử dụng các thành phần mới lạ, có xu hướng đắt hơn bia sản xuất hàng loạt. |
Từng là biểu tượng sáng tạo và niềm tự hào của ngành đồ uống Mỹ, các hãng bia thủ công đang đối mặt với thời kỳ u ám nhất trong hơn hai thập kỷ. Sự bão hòa của thị trường, chi phí leo thang và thay đổi trong thói quen tiêu dùng đang khiến làn sóng phá sản và đóng cửa lan nhanh trên khắp nước Mỹ – ngay cả với những tên tuổi từng làm nên lịch sử.
“Last call” cho 21st Amendment
Tại khu South Park, gần trung tâm tài chính và sân vận động Oracle Park của đội San Francisco Giants, 21st Amendment Brewery từng là điểm hẹn quen thuộc của giới sành bia. Suốt 25 năm qua, thương hiệu này nổi tiếng với các sản phẩm mang dấu ấn riêng như Hell or High Watermelon – loại bia lúa mạch pha dưa hấu từng gây sốt trong giới trẻ.
Nhưng cuối tháng này, quán sẽ gọi “last call” – lời chia tay cuối cùng – trước khi đóng cửa vĩnh viễn. Với những người sáng lập như Nico Freccia và Shaun O’Sullivan, đây là kết cục họ từng nghĩ sẽ không bao giờ đến.
Freccia thừa nhận: “Doanh số của chúng tôi sụt giảm liên tục từ sau đại dịch. Nhà hàng ở San Francisco chưa có lãi kể từ năm 2019. Chúng tôi cứ chờ thành phố phục hồi, nhưng điều đó không bao giờ xảy ra.”
Sự sụp đổ của 21st Amendment chỉ là một phần của bức tranh lớn hơn: ngành bia thủ công Mỹ đang rơi vào khủng hoảng. Theo Hiệp hội Các nhà sản xuất bia độc lập (Brewers Association), doanh số bia thủ công giảm 4% trong năm 2024, và lần đầu tiên sau hai thập kỷ, số lượng nhà máy bia đóng cửa đã vượt số lượng mở mới.
Cơn say nguội lạnh
Trong thời kỳ hoàng kim, các hãng bia lớn như Molson Coors hay Anheuser-Busch từng tranh nhau mua lại các thương hiệu nhỏ để tận dụng làn sóng tiêu thụ bia thủ công. Nhưng giờ đây, chính họ lại đang thoái vốn. Năm ngoái, Molson Coors bán bốn công ty bia thủ công cho Tilray Brands – doanh nghiệp chuyên về cần sa.
Theo Bart Watson, Giám đốc điều hành Brewers Association, sự sụt giảm hiện nay không có nghĩa thị trường biến mất, mà là hậu quả của một “cuộc thanh lọc tự nhiên”. Ông nói: “Chúng ta có quá nhiều doanh nghiệp không sẵn sàng đối mặt với thực tế ngày hôm nay.”
Thực tế, sự sụp đổ bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân: các doanh nghiệp mở rộng quá nhanh, vay nợ lớn đúng lúc lãi suất tăng; giá thuê mặt bằng cao; chi phí nhân công leo thang; và giá nhôm, malt, hoa bia tăng mạnh do thuế nhập khẩu thời chính quyền Trump.
Nhưng vấn đề cốt lõi lại nằm ở sự mất cân bằng giữa cung và cầu. Một thập kỷ trước, nước Mỹ có khoảng 4.800 hãng bia thủ công. Ngày nay, con số đó vượt 9.900, trong khi nhu cầu lại giảm mạnh.
Từ hầm bia gia đình đến thị trường bão hòa
Phong trào bia thủ công khởi đầu từ niềm đam mê. Những người yêu bia tự ủ sản phẩm trong nhà để phản ứng với các dòng bia công nghiệp nhạt nhẽo. Thế hệ nhà sản xuất mới thử nghiệm đủ hương vị: từ hoa bia Đức, quả đào, cherry đến cả dưa hấu nghiền. Một số thậm chí ủ bia trong thùng gỗ từng chứa bourbon hoặc rượu chardonnay để tạo ra hương vị độc đáo.
Mô hình kinh doanh cũng đa dạng: có người chỉ phục vụ vài loại bia trong quán nhỏ, có người phát triển chuỗi brewpub quy mô lớn, hoặc xây nhà máy phân phối toàn quốc như Sierra Nevada.
Tuy nhiên, Covid-19 đã làm thay đổi mọi thứ. Khi các quán bia phải đóng cửa, người tiêu dùng chuyển sang đồ uống tiện lợi hơn như hard seltzer (bia pha vị trái cây nhẹ) hay cocktail đóng lon. Sau đại dịch, xu hướng “sống lành mạnh” khiến tỷ lệ người Mỹ uống rượu bia giảm xuống mức thấp kỷ lục.
Thêm vào đó, lạm phát và giá thực phẩm tăng khiến người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu. Bia thủ công – vốn có giá cao hơn do quy trình nhỏ lẻ và nguyên liệu đặc biệt – nhanh chóng trở thành lựa chọn xa xỉ.
Sức ép tài chính và cạnh tranh gay gắt
Justin Cox, nhà sáng lập Atlas Brew Works ở Washington D.C., cho biết: “Khách hàng văn phòng ở thủ đô chưa bao giờ quay trở lại như trước Covid. Doanh số sỉ cho quán bar và nhà hàng sụt giảm đáng kể.”
Tuy nhiên, Cox vẫn mở rộng hoạt động nhờ lợi nhuận cao từ mảng nhà hàng bù đắp phần thua lỗ ở sản xuất bia. Ông nói: “Ngành này vẫn sống được, nhưng phải cực kỳ linh hoạt.”
Ở bang Nebraska, Paul và Kim Kavulak – những người sáng lập Nebraska Brewing Company năm 2007 – nhớ lại thời kỳ khởi đầu: “Chúng tôi nghĩ mình sẽ là người tiên phong đưa văn hóa bia thủ công đến Nebraska.” Lúc đó, cả bang chỉ có năm hãng bia. Giờ đây, các kệ hàng tràn ngập hàng trăm nhãn hiệu, khiến người tiêu dùng choáng ngợp.
Cạnh tranh khốc liệt, chi phí thuê mặt bằng cao và doanh số lao dốc đã khiến Nebraska Brewing nộp đơn phá sản hồi tháng 4 và dự kiến đóng cửa hoàn toàn trong tháng này.
Khi tăng trưởng trở thành cái bẫy
Với 21st Amendment, thành công từng đến như một cơn lốc. Giai đoạn 2010–2016, doanh nghiệp bước vào “thời kỳ hoàng kim”, khi bia của họ có mặt trong hầu hết quán bar, nhà hàng và cả các chuỗi như Trader Joe’s hay Whole Foods.
Tự tin vào triển vọng, năm 2015 họ đầu tư xây thêm nhà máy sản xuất lớn ở San Leandro, cách San Francisco không xa. Freccia nói: “Chúng tôi tin rằng nhu cầu sẽ tăng vô hạn. Nhưng đến khi mở cửa, thị trường đã bão hòa và cạnh tranh trở nên khốc liệt.”
Để cầm cự, năm ngoái 21st Amendment bắt đầu gia công cocktail đóng lon và nước tăng lực cho các thương hiệu khác. Song, khi các đối tác cắt giảm đơn hàng, dòng tiền nhanh chóng cạn kiệt.
Mùa hè này, công ty từng kỳ vọng tái cấu trúc bằng cách hợp tác với một đối tác mới và mua lại các thương hiệu nhỏ khác để sản xuất tại San Leandro. Tuy nhiên, kế hoạch bị ngân hàng rút vốn vào phút chót. Cuối tháng 9, quán chính ở San Francisco đóng cửa. Cơ sở San Leandro dự kiến sẽ theo bước trong vài tuần tới.
Đồng sáng lập O’Sullivan nói: “Chúng tôi đam mê đến mức mù quáng. Giờ đây, 21st Amendment là lời cảnh báo cho bất kỳ ai đang muốn mở một nhà máy bia: thời điểm này không còn phù hợp nữa.”
Ngành bia thủ công trước ngã rẽ mới
Bức tranh hiện tại không chỉ phản ánh chu kỳ kinh doanh khắc nghiệt mà còn cho thấy sự thay đổi sâu sắc trong thói quen tiêu dùng. Người Mỹ ngày càng quan tâm đến sức khỏe, chuộng đồ uống nhẹ, ít cồn, thậm chí không cồn. Sự trỗi dậy của kombucha, mocktail và sản phẩm không chứa gluten đang lấy đi thị phần của bia.
Các chuyên gia cho rằng, để tồn tại, các hãng bia thủ công phải đổi mới mạnh mẽ: đầu tư vào trải nghiệm, kết hợp ẩm thực, hoặc chuyển hướng sang đồ uống pha chế sẵn. Một số doanh nghiệp đã bắt đầu nghiên cứu dòng bia không cồn nhằm bắt kịp xu hướng “uống có ý thức” (mindful drinking).
Dù vậy, trong mắt nhiều người yêu bia, thời kỳ lãng mạn của ngành này đã khép lại. Khi những thương hiệu như 21st Amendment – biểu tượng của tinh thần sáng tạo Mỹ – buộc phải hạ màn, điều còn lại là bài học đắt giá về giới hạn của tăng trưởng và sức bền của đam mê.
Sau 25 năm gắn bó, những người sáng lập 21st Amendment rời khỏi quán bia của mình với một nỗi buồn sâu lắng. Freccia nói: “Chúng tôi đã từng nghĩ đây là giấc mơ Mỹ – biến đam mê thành công việc. Nhưng cuối cùng, giấc mơ đó cũng phải đối mặt với thực tế thị trường.”
Khi tiếng ly cuối cùng vang lên trong quán, người ta không chỉ tiễn biệt một thương hiệu, mà còn khép lại cả một chương dài của ngành bia thủ công – nơi từng được xem là biểu tượng của tinh thần khởi nghiệp và sáng tạo không giới hạn.
shared via nytimes,
