Doanh nghiệp Mỹ gồng mình trước làn sóng thuế mới lên thép và nhôm
12/06/25
 |
| Một nhà máy thép ở Zelzate, Bỉ. Hiệp hội Thép châu Âu cảnh báo việc tăng thuế có thể khiến lượng lớn thép nước ngoài giá rẻ tràn vào thị trường EU. Ảnh: Kevin Faingnaert/The New York Times |
Chưa đầy ba tháng sau khi áp thuế 25% lên thép và nhôm nhập khẩu, chính quyền Tổng thống Trump đã tăng mức thuế lên 50%, động thái nhằm hỗ trợ các công ty sản xuất thép trong nước nhưng lại khiến hàng loạt ngành công nghiệp Mỹ đối mặt với áp lực chi phí gia tăng. Từ ngành xây dựng, sản xuất ô tô đến các nhà sản xuất lon kim loại, hàng loạt doanh nghiệp lớn cảnh báo sẽ phải chuyển gánh nặng chi phí sang người tiêu dùng.
Ngành xây dựng nhà ở và tác động dây chuyền
Hiệp hội các nhà xây dựng nhà ở quốc gia (NAHB) cho biết mức thuế mới có thể khiến giá mỗi căn nhà mới tăng thêm khoảng 10.900 USD. Chủ tịch NAHB Buddy Hughes nhận định: “Việc tăng gấp đôi thuế nhập khẩu thép và nhôm sẽ tác động tiêu cực đến khả năng chi trả nhà ở, gây gián đoạn chuỗi cung ứng vật liệu và làm trầm trọng thêm sự bất ổn của môi trường kinh doanh.” Đây là ngành phụ thuộc nặng vào các sản phẩm thép như cột, dầm, ống, dây buộc...
Ngành sản xuất ô tô và áp lực từ nhiều phía
Các nhà sản xuất ô tô như General Motors, Ford Motor và Stellantis sẽ chịu tổn thất lớn. Hội đồng Chính sách Ô tô Mỹ, đại diện cho ba hãng này, cho rằng: “Thuế suất mới sẽ tiếp tục nâng chi phí cho cả thép và nhôm nội địa lẫn nhập khẩu, làm tăng tổng chi phí sản xuất xe tại Mỹ.” Trong bối cảnh giá xe mới đã chạm mức cao kỷ lục, việc giá nguyên liệu tăng sẽ khiến người tiêu dùng gặp khó khăn hơn trong việc mua xe.
Dù kim loại không còn chiếm phần lớn chi phí sản xuất xe so với các linh kiện điện tử hiện đại, tác động cộng dồn từ các loại thuế khác – như thuế nhập khẩu xe, động cơ, linh kiện – đang làm giảm sức cạnh tranh toàn cầu của ngành ô tô Mỹ. Một số nhà sản xuất đã chủ động tích trữ thép từ trước, giúp giảm độ trễ ảnh hưởng từ chính sách mới. Tuy nhiên, lợi thế này chỉ mang tính tạm thời.
Nhà sản xuất lon và ngành công nghiệp thực phẩm chế biến
Viện các nhà sản xuất lon Mỹ (Can Manufacturers Institute) cảnh báo thuế mới sẽ đẩy giá thực phẩm đóng hộp lên cao. Do sản lượng thép cán mỏng nội địa – nguyên liệu chính làm vỏ lon – đã giảm tới 75% trong tám năm qua, gần 80% lượng thép này hiện được nhập khẩu. Chủ tịch viện, ông Robert Budway, cho rằng “việc tăng gấp đôi thuế thép sẽ gây tổn hại cho người tiêu dùng, đồng thời tạo cơ hội cho các nhà sản xuất thực phẩm đóng hộp từ Trung Quốc và các nước khác chiếm lĩnh thị trường Mỹ.”
Ngoài ra, ông Budway nhấn mạnh rằng chính sách này có thể đe dọa đến an ninh lương thực quốc gia vì nhiều nhà chế biến trong nước có thể sẽ không còn khả năng cạnh tranh.
Ngành dầu khí: tác động ngầm nhưng sâu rộng
Các công ty khai thác dầu và khí đốt của Mỹ phụ thuộc lớn vào thép để xây dựng giàn khoan và đường ống. Chi phí vật liệu chiếm từ 10% đến 20% tổng chi phí một giếng dầu mới. Mức thuế cao hơn khiến các dự án mới đối mặt với rủi ro tài chính lớn, đặc biệt với các công ty nhỏ không có khả năng đặt hàng quy mô lớn từ trước.
Trong khi giá dầu đã giảm gần 20% kể từ đầu nhiệm kỳ của ông Trump, chi phí vật liệu lại tăng, tạo ra một "gọng kìm kép" kìm hãm lợi nhuận. Một số chuyên gia cho rằng sản lượng từ các vùng đá phiến của Mỹ – vốn là trụ cột sản lượng quốc gia – có thể sẽ đạt đỉnh ngay trong năm nay nếu không có hỗ trợ chính sách hoặc cải thiện chi phí nguyên vật liệu.
Các nhà sản xuất thép nội địa: người hưởng lợi chính
Hiệp hội Sắt và Thép Mỹ hoan nghênh quyết định tăng thuế, cho rằng đây là biện pháp cần thiết để chống lại “sự tràn ngập thép giá rẻ từ Trung Quốc và các quốc gia khác.” Chủ tịch hiệp hội, ông Kevin Dempsey, nhận định: “Mức thuế 25% trước đó là không đủ. Việc nâng lên 50% là hợp lý và sẽ giúp ngăn chặn làn sóng thép nhập khẩu ồ ạt.”
Dù vậy, ông Dempsey cũng thừa nhận việc mở rộng sản xuất trong nước và tạo thêm việc làm sẽ chỉ xảy ra trong trung hạn và dài hạn, phụ thuộc vào tính ổn định của chính sách thương mại.
Các nước xuất khẩu thép: nạn nhân trực tiếp
Canada – nhà cung cấp thép và nhôm lớn nhất cho Mỹ – bị ảnh hưởng nặng nề. Hiệp hội Thép Canada lên án động thái của Mỹ là “hành động đóng cửa thị trường.” Trong khi đó, Anh hiện vẫn được hưởng mức thuế 25% nhờ một thỏa thuận riêng với chính quyền Trump hồi tháng trước, nhưng các nhà cung cấp khác như Mexico, Brazil, Hàn Quốc và Đức đều bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Hiệp hội Thép Châu Âu (Eurofer) cảnh báo rằng lượng thép không thể bán vào Mỹ có thể sẽ tràn sang thị trường châu Âu, làm trầm trọng thêm tình trạng dư thừa nguồn cung, khiến giá giảm mạnh và đe dọa các nhà sản xuất nội địa.
Các nhà sản xuất nhôm: kỳ vọng chính sách linh hoạt hơn
Hiệp hội Nhôm Mỹ thừa nhận sự cần thiết phải chống lại các hành vi bán phá giá từ Trung Quốc, nhưng khuyến nghị chính quyền nên “linh hoạt hơn” với các đối tác đáng tin cậy như Canada. Phát ngôn viên của hiệp hội, ông Matt Meenan, cho rằng: “Tăng thuế đơn phương là chưa đủ. Ngành công nghiệp cần một chính sách thương mại và thuế ổn định, có thể dự đoán được, để lập kế hoạch đầu tư dài hạn.”
Các nhà sản xuất nhôm trong nước vẫn phụ thuộc vào nhôm thô nhập từ Canada để chế tạo các sản phẩm cao cấp như hợp kim nhôm dùng trong hàng không, ô tô và quốc phòng.
Biến động thị trường và nguy cơ lan tỏa
Tăng thuế thép và nhôm không chỉ làm biến động các ngành trực tiếp sử dụng kim loại, mà còn kéo theo hệ lụy lên toàn bộ chuỗi cung ứng và tiêu dùng. Bên cạnh áp lực giá cả, các doanh nghiệp lớn như General Mills, Procter & Gamble hay PepsiCo – vốn sử dụng bao bì kim loại cho sản phẩm của mình – có thể sẽ phải tăng giá bán lẻ.
Dữ liệu từ Viện Kinh tế Quốc tế Peterson cho thấy chi phí nhập khẩu tăng sẽ gây ra vòng xoáy lạm phát, đặc biệt nếu các đối tác thương mại của Mỹ đáp trả bằng cách áp thuế lên hàng xuất khẩu của Mỹ. Các nhà kinh tế cảnh báo rằng chính sách thuế thiếu phối hợp sẽ dẫn đến chiến tranh thương mại toàn diện, kéo giảm tăng trưởng kinh tế toàn cầu.
shared via nytimes,
