Đầu tư Đức vào Mỹ: Lịch sử lâu dài đang đối mặt bước ngoặt?
13/05/25
 |
| Các công ty Đức đã sản xuất hàng hóa tại Mỹ kể từ cuối những năm 1800, nhưng các cuộc khảo sát gần đây cho thấy các nhà sản xuất Đức đang rút lui khỏi việc đầu tư vào Mỹ. Ảnh: John Minchillo/Associated Press |
Trong hơn một thế kỷ qua, các doanh nghiệp Đức đã đầu tư mạnh mẽ vào Mỹ — tới năm 2023, tổng vốn đầu tư trực tiếp của Đức tại Mỹ đạt 657,8 tỷ USD, gấp hơn ba lần dòng vốn ngược lại từ các công ty Mỹ vào Đức (193,1 tỷ USD). Những cái tên như BMW, Mercedes-Benz hay mới đây là Haribo đều đã có nhà máy sản xuất lớn tại Mỹ, đóng góp khoảng 12% tổng vốn FDI tại quốc gia này.
Tuy nhiên, chiến lược đầu tư đó đang bị đặt dấu hỏi. Theo Phòng Thương mại và Công nghiệp Đức (DIHK), tâm lý các công ty Đức tại Mỹ đã xấu đi đáng kể kể từ khi Tổng thống Trump khởi xướng vòng áp thuế mới ngày 2/4. “Thuế quan là chất độc,” ông Volker Treier, trưởng bộ phận thương mại nước ngoài của DIHK nhận định.
Các khảo sát gần đây cho thấy sự sụt giảm đáng kể trong ý định đầu tư của doanh nghiệp Đức vào Bắc Mỹ. Theo nghiên cứu của Deloitte với 216 giám đốc tài chính Đức, chỉ 19% cho biết đang tìm kiếm cơ hội đầu tư tại khu vực này — giảm so với mức 25% trước đó.
Ngược lại, môi trường trong nước đang trở nên hấp dẫn hơn với doanh nghiệp Đức. Tân Thủ tướng Friedrich Merz, nhậm chức vào tuần trước, cam kết giảm bớt thủ tục hành chính và hạ giá năng lượng — hai yếu tố then chốt với sản xuất công nghiệp. Chính phủ cũng dự kiến vay 500 tỷ euro (~564 tỷ USD) trong vòng 12 năm tới để đầu tư hạ tầng, tạo thêm động lực cho đầu tư nội địa.
Trong bối cảnh đó, triển vọng đàm phán thương mại giữa Đức và Mỹ trở nên đáng chú ý. Văn phòng Thủ tướng Merz cho biết ông và Tổng thống Trump “đã đồng ý nhanh chóng giải quyết các tranh chấp thương mại.” Ngành công nghiệp ô tô, vốn là nạn nhân chính của các hàng rào thuế quan, đang đi đầu trong các cuộc đàm phán. BMW, Mercedes-Benz và Volkswagen đều đã tiếp xúc với Nhà Trắng. Trong khi Mercedes và Volkswagen (chủ sở hữu Audi) đang cân nhắc chuyển một số dòng xe sang sản xuất tại Mỹ, chính quyền Trump coi đây là minh chứng chiến lược áp thuế đã có hiệu quả.
Song không chỉ các “ông lớn,” hàng chục doanh nghiệp nhỏ và vừa của Đức cũng đang sản xuất tại Mỹ. Nhiều công ty như Haribo hay Stihl (nhà sản xuất cưa xích đặt trụ sở tại Waiblingen) khẳng định quyết định mở nhà máy tại Mỹ là chiến lược dài hạn, vì lý do tiếp cận thị trường và nhu cầu nội địa hóa — không phải do áp lực chính trị.
Dù vậy, ngay cả các công ty có nhà máy tại Mỹ vẫn khó tránh ảnh hưởng từ các sắc thuế mới. Chủ tịch Stihl, ông Michael Traub, cho biết công ty vẫn phải nhập khẩu pin và linh kiện từ châu Âu hoặc Brazil nên chi phí chắc chắn sẽ tăng. “Chúng tôi sẽ cố gắng tránh tăng giá, nhưng cuối cùng người tiêu dùng sẽ là người phải trả,” ông nói.
Cuộc đàm phán sắp tới giữa Berlin và Washington sẽ xoay quanh khái niệm công bằng. Như ông Treier nhấn mạnh: “Chúng tôi đã đầu tư nhiều hơn, tạo nhiều việc làm hơn cho người Mỹ so với chiều ngược lại — đó mới là điểm xuất phát cần bàn khi nói về công bằng thương mại.”
shared via nytimes,
