Doanh nghiệp châu Âu kẹt giữa cơ hội và rủi ro tại Trung Quốc
03/06/25
 |
| Trưng bày của Volkswagen tại triển lãm ô tô Thượng Hải |
Trong một khảo sát mới đây của Phòng Thương mại châu Âu tại Trung Quốc, gần 75% doanh nghiệp châu Âu cho biết việc hoạt động tại thị trường này đang trở nên khó khăn hơn – năm thứ tư liên tiếp cho thấy tâm lý bi quan gia tăng.
Nguyên nhân chính bao gồm: nhu cầu nội địa yếu, chính sách mù mờ, và những rủi ro chính trị ngày càng tăng. Ngay cả những "ông lớn" đã gắn bó hàng chục năm cũng đang chùn bước.
Những khó khăn hiện hữu
- Volkswagen đã phải bán nhà máy ở Tân Cương, nơi chính quyền Trung Quốc bị cáo buộc đàn áp các nhóm Hồi giáo thiểu số.
- Các công ty thiết bị y tế và dược phẩm châu Âu bị gạt khỏi hệ thống y tế nhà nước.
- Tỷ lệ doanh nghiệp châu Âu có kế hoạch mở rộng tại Trung Quốc chỉ còn 38% – mức thấp kỷ lục trong lịch sử khảo sát.
Phòng Thương mại châu Âu, đại diện cho khoảng 1.700 doanh nghiệp, từ tập đoàn công nghiệp như VW đến các doanh nghiệp nhỏ trong chuỗi cung ứng toàn cầu, cho biết nhiều công ty đã và đang cắt giảm đầu tư, tránh rủi ro chính trị và thương mại.
Điều nghịch lý là trong khi rút bớt đầu tư, nhiều doanh nghiệp châu Âu lại mua linh kiện Trung Quốc nhiều hơn. Nguyên nhân:
- Chi phí thấp hơn đáng kể: Giá linh kiện Trung Quốc đã giảm vì giá cả nội địa lao dốc, trong khi tỷ giá nhân dân tệ giảm so với euro lại càng tăng sức hấp dẫn.
- Theo Chủ tịch Jens Eskelund: “Trung Quốc là nơi duy nhất mà họ có thể mua linh kiện tốt với giá rẻ hơn bất kỳ đâu trên thế giới.”
 |
| Jens Eskelund, chủ tịch Phòng Thương mại Châu Âu tại Trung Quốc |
Ngoài ra, do chiến tranh thương mại Mỹ - Trung, nhiều doanh nghiệp châu Âu đã ngừng mua linh kiện từ Mỹ và chuyển hẳn sang nhà cung ứng Trung Quốc để tránh thuế. Một số còn dựng nhà kho tại Đài Loan, chỉ để lắp ráp cuối rồi gửi sang Mỹ dưới danh nghĩa hàng không xuất xứ từ Trung Quốc – nhằm né thuế cao từ chính quyền ông Trump. Tuy nhiên, các biện pháp né tránh đó cũng đang bị Mỹ siết chặt. Ông Trump đã cảnh báo áp thuế cao với các nước có thặng dư thương mại lớn với Mỹ, điều có thể ảnh hưởng đến cả các “điểm trung chuyển” như Đài Loan, Việt Nam hay Malaysia.
Trung Quốc rẻ hơn, nhưng không còn là mảnh đất hứa
Một thay đổi lớn là chi phí nhân công tại Trung Quốc không còn là mối lo hàng đầu. Trước đây, giá nhà đất tăng kéo lương theo, nhưng từ sau bong bóng bất động sản vỡ năm 2021, nhiều lao động mất việc, lương giảm hoặc đứng yên.
Tình trạng này dẫn đến cầu tiêu dùng yếu, ảnh hưởng đến cả ngành xa xỉ phẩm và dịch vụ cao cấp. Trung Quốc đang đối mặt với lạm phát âm (deflation) – một tín hiệu xấu cho nền kinh tế. Theo ông Eskelund: “Không có gì ảnh hưởng đến doanh nghiệp châu Âu nhiều bằng tốc độ chậm lại của kinh tế Trung Quốc.”
shared via nytimes,
