Bạn đời của “nữ hoàng lừa đảo” Theranos trở lại với một start-up xét nghiệm máu mới
14/05/25
 |
| Billy Evans cùng bạn đời Elizabeth Holmes tại nhà riêng vào năm 2023. Ảnh: Philip Cheung/The New York Times |
Trong khi Elizabeth Holmes – nhà sáng lập Theranos – đang thụ án 11 năm tù vì lừa đảo đầu tư, thì Billy Evans, bạn đời và cha của hai con cô, đang bắt đầu một hành trình khởi nghiệp mới đầy tham vọng với công ty mang tên Haemanthus, tự nhận là “tương lai của chẩn đoán y tế” và hướng tới “tối ưu hóa sức khỏe con người”.
Haemanthus – tên một loài hoa còn gọi là “huệ máu” – đặt trụ sở tại khu South Lamar (Austin, Texas) và đã huy động được 3,5 triệu USD từ vòng "bạn bè và gia đình", đồng thời đang tìm thêm 15 triệu USD từ các nhà đầu tư giàu có tại Austin và vùng Vịnh San Francisco. Mục tiêu xa hơn của Evans là gọi vốn tổng cộng trên 50 triệu USD và sau cùng, hơn 70 triệu USD để phát triển phiên bản đeo được cho con người trong 3 năm tới.
Điểm bắt đầu của Haemanthus là mảng chẩn đoán thú y – một thị trường trị giá hàng tỷ USD, trong đó riêng mảng tầm soát ung thư thú cưng đã được đánh giá là "miễn nhiễm với suy thoái". Công ty cho biết đã sở hữu một bằng sáng chế và thiết bị mẫu đầu tiên có khả năng xét nghiệm máu, nước tiểu và nước bọt của thú cưng chỉ trong vài giây bằng công nghệ laser và AI, giúp phát hiện các chỉ dấu sinh học như glucose, hormone, tế bào ung thư và nhiễm trùng.
Một bức ảnh thiết bị nguyên mẫu cho thấy thiết kế hình hộp chữ nhật với cửa mở, màn hình kỹ thuật số và các “laser điều chỉnh được” bên trong – gợi nhớ đến chiếc máy miniLab khét tiếng của Theranos. Haemanthus còn khẳng định “không bị quản lý bởi bất kỳ cơ quan pháp lý nào – USDA xác nhận bằng văn bản”. Tuy nhiên, đại diện Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) lại không thể xác nhận điều đó, và nhấn mạnh USDA có giám sát mảng chẩn đoán thú y. Evans sau đó gửi một tài liệu bị bôi đen một phần từ USDA cho thấy sản phẩm hiện tại “không thuộc thẩm quyền quản lý” của một đơn vị cụ thể.
Hiện công ty có khoảng 10 nhân viên. Evans – 33 tuổi, thừa kế tài sản khách sạn từ gia đình tại California và từng làm việc tại công ty xe tự lái Luminar – vẫn mô tả công việc của mình trên mạng xã hội là tại một “start-up ẩn danh”. Đội ngũ điều hành chính của Haemanthus cũng xuất thân từ Luminar.
Điều đáng chú ý là tài liệu kêu gọi đầu tư không hề đề cập đến mối quan hệ giữa Evans và Elizabeth Holmes – người từng khiến giới công nghệ và truyền thông mê mẩn với lời hứa “đổi đời ngành xét nghiệm y học”, để rồi bị phanh phui lừa dối khi Theranos thực chất sử dụng công nghệ của bên thứ ba và cho ra hàng loạt kết quả chẩn đoán sai.
Một số nhà đầu tư nổi tiếng như James W. Breyer (người từng đầu tư vào Facebook) và công ty của tỷ phú Michael Dell đều đã từ chối góp vốn. “Chúng tôi từng từ chối Theranos hai lần, và vì những lý do tương tự, không đầu tư vào dự án này,” Breyer chia sẻ. “Sự khác biệt giữa một câu chuyện hấp dẫn và một công ty đáng đầu tư nằm ở năng lực khoa học và giá trị lâm sàng thực sự.”
Haemanthus tuyên bố có khoảng hai chục cố vấn chuyên môn, gồm bác sĩ thú y và chuyên gia chẩn đoán, nhưng không công khai danh tính.
Nếu thành công trong thị trường thú y, công ty dự kiến mở rộng sang mảng sức khỏe con người, với thiết bị đeo cỡ con tem – một tầm nhìn đầy táo bạo, trong bối cảnh quá khứ của người đồng sáng lập gắn liền với một trong những vụ lừa đảo nổi tiếng nhất Thung lũng Silicon.
shared via nytimes,
