Mạng lưới thông tin vô cơ và hệ quả của sự xuất hiện của nhân tố phi nhân

Trong "Nexus", khái niệm gây ấn tượng và tác động mạnh mẽ nhất liên quan đến AI, theo tôi, chính là mạng lưới thông tin vô cơ (inorganic information network) và hệ quả của nó là sự xuất hiện của nhân tố phi nhân (non-human agent) trong tiến trình lịch sử.

Đây không chỉ là một bước tiến về công nghệ, mà còn là một sự thay đổi căn bản trong cấu trúc của mạng lưới thông tin, so với tất cả các cuộc cách mạng thông tin trước đây. Trước đây, dù là chữ viết, báo in hay radio, con người vẫn là trung tâm, là người tạo ra, diễn giải và kiểm soát thông tin. Nhưng với AI, chúng ta chứng kiến sự ra đời của một thành viên mới, phi nhân loại, trong mạng lưới. AI không chỉ xử lý thông tin hiệu quả hơn con người, mà còn có khả năng tự học hỏi, ra quyết định và thậm chí sáng tạo mà không cần sự can thiệp trực tiếp của con người.

Điều này dẫn đến một loạt hệ quả quan trọng:

• Sự dịch chuyển quyền lực: Quyền lực không còn tập trung hoàn toàn trong tay con người, mà đang dần dịch chuyển sang AI. Điều này đặt ra câu hỏi về khả năng kiểm soát và điều tiết AI của con người.

- Bức màn Silic (Silicon Curtain): Sự phát triển AI theo các hướng khác nhau, với các hệ giá trị và mục tiêu khác nhau, có thể dẫn đến sự phân chia thế giới thành các khối kỹ thuật số đối địch, khó giao tiếp và hợp tác với nhau.

• Chủ nghĩa thực dân dữ liệu (Data colonialism): Các đế chế kỹ thuật số mới có thể thu thập và kiểm soát dữ liệu toàn cầu, biến các quốc gia khác thành thuộc địa dữ liệu, phụ thuộc vào công nghệ và kiến thức của đế chế.

• Sự kết thúc của tính riêng tư (The end of privacy): Mạng lưới giám sát dựa trên AI có khả năng theo dõi và giám sát mọi người mọi lúc, mọi nơi, xóa bỏ hoàn toàn quyền riêng tư.

• Thiên kiến của AI (AI bias): Mặc dù không có cảm xúc hay định kiến như con người, AI vẫn có thể mắc sai lầm và đưa ra quyết định sai lệch, thiên kiến dựa trên dữ liệu huấn luyện không hoàn hảo.

Khái niệm mạng lưới thông tin vô cơ và nhân tố phi nhân đã thay đổi hoàn toàn cuộc chơi, đặt ra những thách thức chưa từng có tiền lệ cho loài người. Nó buộc chúng ta phải suy nghĩ lại về bản chất của quyền lực, sự thật, trật tự xã hội và chính bản thân loài người trong một thế giới ngày càng được định hình bởi AI.

Đây là một thông điệp mạnh mẽ và đầy tính cảnh tỉnh từ sử gia Yuval Harari, khiến "Nexus" trở thành một tác phẩm quan trọng và cần thiết trong thời đại của chúng ta.

shared from facebook Đào Trung Thành