Giảng viên Mỹ dùng ChatGPT để dạy học – sinh viên nổi giận đòi hoàn học phí
22/05/25
 |
| Ella Stapleton ngạc nhiên khi phát hiện ra rằng một giáo sư đã sử dụng ChatGPT để biên soạn tài liệu khóa học |
Từ công cụ "gian lận" bị cấm cửa trong giảng đường, ChatGPT giờ đang trở thành trợ lý đắc lực cho giảng viên đại học. Tuy nhiên, khi các thầy cô ngày càng phụ thuộc vào AI, nhiều sinh viên lại cảm thấy bị phản bội – thậm chí đòi lại tiền học.
Tháng 2 vừa qua, Ella Stapleton – sinh viên năm cuối ngành Kinh doanh tại Đại học Northeastern (Mỹ) – đang đọc lại tài liệu môn "Hành vi tổ chức" thì phát hiện điều bất thường. Giữa tài liệu có đoạn lệnh: “expand on all areas. Be more detailed and specific” – lời yêu cầu quen thuộc cho ChatGPT. Sau đó là danh sách các mô hình lãnh đạo được viết theo đúng kiểu văn bản AI: định nghĩa đơn điệu, ví dụ liệt kê bằng bullet-point.
Cô kiểm tra thêm slide bài giảng và thấy thêm loạt “dấu hiệu AI” khác: ảnh văn phòng bị méo mó, lỗi chính tả, font chữ lệch lạc. Stapleton không khỏi bất bình: “Thầy cấm sinh viên dùng AI, nhưng chính thầy lại sử dụng nó. Tôi đã trả hơn 8.000 USD cho học kỳ này để học với người thật chứ không phải một chatbot.”
Cô gửi đơn khiếu nại chính thức tới khoa Kinh doanh, yêu cầu hoàn trả học phí môn học. Đáng nói, syllabus của môn này còn ghi rõ: “Nghiêm cấm mọi hành vi học thuật không trung thực, bao gồm cả việc sử dụng AI hoặc chatbot khi chưa được cho phép.”
Sau cơn sốc vì ChatGPT giúp sinh viên “copy văn” trong vài giây hồi cuối năm 2022, các trường đại học đã gấp rút cấm cửa và triển khai phần mềm phát hiện AI (dù chính các phần mềm này cũng không đáng tin). Thế nhưng tình thế giờ đã đảo ngược: sinh viên bắt đầu lên tiếng về chính các thầy cô đang “lạm dụng” ChatGPT.
Trên diễn đàn Rate My Professors, không ít sinh viên phàn nàn giảng viên dùng AI để chấm bài, viết phản hồi hay soạn slide. Họ phát hiện dấu hiệu quen thuộc: lạm dụng các từ như “crucial”, “delve”, hay văn phong đều đều của AI. Một số người còn cho rằng: “Nếu giáo viên chỉ copy-paste từ ChatGPT thì tôi cũng tự tra miễn phí được, sao phải đóng hàng chục nghìn USD học phí?”
Trong một khảo sát toàn quốc với hơn 1.800 giảng viên đại học Mỹ năm ngoái, 18% thừa nhận dùng AI thường xuyên. Năm nay, con số đó gần như gấp đôi – theo báo cáo của hãng tư vấn giáo dục Tyton Partners. Cả OpenAI và Anthropic đều đã ra mắt phiên bản chatbot dành riêng cho trường đại học.
Giảng viên cho rằng: họ dùng AI như một công cụ trợ lý để giảm tải khối lượng công việc và tập trung vào việc dạy. Ví dụ, tại Đại học Southern New Hampshire, một giáo sư chấm bài bằng cách nhờ ChatGPT đọc bài và “gợi ý phản hồi nhẹ nhàng”. Sự cố này bị sinh viên phát hiện khi hệ thống vô tình đăng cả đoạn hội thoại với ChatGPT lên phần nhận xét.
Dù giáo sư khẳng định vẫn đọc bài thật, sinh viên tên Marie – người bị ảnh hưởng – đã quyết định chuyển trường. Sau hai lần thấy giáo viên phản hồi bằng AI, cô không còn tin tưởng vào chất lượng giảng dạy.
Một số giảng viên cho rằng việc dùng ChatGPT để gợi ý đề kiểm tra, bài tập lập trình hay góp ý cho sinh viên là hợp lý, miễn là vẫn dựa trên chuyên môn thật. Giáo sư Paul Shovlin (Đại học Ohio) nhấn mạnh: “Giá trị của giáo viên nằm ở phản hồi mang tính cá nhân, sự kết nối thật với sinh viên. Dùng AI chỉ để đỡ vất vả thì không ổn.”
Ông kể lại một ví dụ tiêu cực: năm 2023, sau vụ xả súng tại một trường đại học, trường Vanderbilt gửi email chia buồn cho sinh viên – nhưng lại lộ ra là do ChatGPT viết. Sự việc gây phẫn nộ, khiến một số cán bộ phải tạm thời rút lui.
Hiện chưa có quy định thống nhất cho toàn bộ giảng viên về việc dùng AI. Nhiều người thừa nhận từng dùng ChatGPT để soạn slide, bài giảng, hoặc phản hồi sinh viên – nhưng không công khai vì sợ bị đánh giá. Trong khi đó, các chuyên gia như Shovlin cho rằng nếu có chỉnh sửa và kiểm tra kỹ, việc dùng AI cũng tương tự như sử dụng tài liệu từ nhà xuất bản.
“Cho rằng giáo viên là quái vật chỉ vì dùng AI viết slide thì thật vô lý,” ông nói.
Giảng viên Shingirai Kwaramba (Đại học Virginia Commonwealth) gọi ChatGPT là “máy tính bỏ túi trên steroids” – giúp rút ngắn thời gian soạn bài từ vài ngày xuống vài giờ. Ông dùng ChatGPT tạo bộ dữ liệu giả lập cho chuỗi cửa hàng để sinh viên thực hành thống kê. “Tôi có nhiều thời gian gặp sinh viên hơn, thay vì ngập đầu trong soạn giáo trình.”
Tại Harvard, giáo sư David Malan tích hợp hẳn một chatbot tùy chỉnh vào khóa học lập trình. Trong số 500 sinh viên học khóa này năm 2023, phần lớn đều thấy chatbot hữu ích. Nhờ đó, thời gian office hour được dành cho hoạt động tương tác thú vị hơn: hackathon, ăn trưa cùng sinh viên...
Giáo sư Katy Pearce (Đại học Washington) thậm chí “huấn luyện” AI bằng các bài chấm cũ để tạo ra chatbot phản hồi đúng văn phong của cô. Sinh viên có thể nhận góp ý 24/7 mà không ngại hỏi giáo viên. Tuy nhiên, cô cũng đặt vấn đề: nếu AI có thể thay thế trợ giảng thì ai sẽ là nguồn nhân lực giáo viên tương lai?
Sau hàng loạt buổi làm việc với trường, Stapleton được thông báo rằng cô sẽ không được hoàn tiền học phí. Giáo sư Rick Arrowood, người bị tố cáo, thừa nhận đã dùng ChatGPT, Perplexity và công cụ Gamma để “làm mới” slide và tài liệu giảng dạy. Ông đăng lên hệ thống học tập trực tuyến nhưng không dùng trực tiếp trong lớp, vốn thiên về thảo luận.
“Ước gì tôi kiểm tra kỹ hơn trước khi đăng,” ông nói. Ông cho biết bài học lớn nhất là: giáo viên cần minh bạch và cẩn trọng hơn khi dùng AI. Hiện Northeastern đã có chính sách chính thức yêu cầu ghi rõ khi sử dụng AI và kiểm tra tính chính xác của nội dung.
shared via nytimes,
