Không biết lập trình? Với AI, chỉ cần có ý tưởng là đủ
10/06/25
 |
| Ảnh: Ben Denzer |
Khi dân không chuyên trở thành nhà phát triển phần mềm
“Tôi không phải là lập trình viên.” Đó là lời khẳng định của tác giả – một nhà báo công nghệ – khi chia sẻ về hành trình tạo ra hàng loạt công cụ phần mềm hữu ích như: ứng dụng phiên âm podcast, trình quản lý bookmark mạng xã hội, hay LunchBox Buddy – công cụ đề xuất bữa trưa cho con dựa trên tủ lạnh ở nhà.
Anh không hề biết Python, JavaScript hay C++. Nhưng giờ đây, với sự trợ giúp của trí tuệ nhân tạo (AI), anh đã và đang “lập trình” những ứng dụng thực sự, bằng chính ý tưởng và sự kiên nhẫn của mình – một phong cách gọi là “vibecoding”.
Vibecoding: Làm phần mềm bằng cảm hứng
Vibecoding là thuật ngữ được nhà nghiên cứu AI Andrej Karpathy phổ biến. Nó miêu tả cách người dùng không cần viết mã cũng có thể tạo ra ứng dụng hoạt động được, chỉ bằng cách nhập mô tả vào một hộp thoại văn bản. AI sẽ xử lý yêu cầu, chọn công nghệ phù hợp và xây dựng phần mềm từ đầu đến cuối.
Theo Karpathy, “Tôi chỉ nhìn – nói – chạy thử và copy-paste, và phần lớn đều chạy được.” Tác giả gọi những công cụ này là “phần mềm cho một người” – giải pháp mang tính cá nhân, không dành cho thị trường rộng lớn, nhưng giúp cuộc sống dễ dàng hơn.
Thử nghiệm cá nhân, kết quả đáng kinh ngạc
Một ví dụ điển hình là LunchBox Buddy. Chỉ trong 10 phút sau khi mô tả ý tưởng, AI đã phân tích ảnh thực phẩm trong tủ lạnh, tạo giao diện web, tích hợp công cụ nhận diện hình ảnh, và đưa ra đề xuất – một chiếc bánh sandwich gà tây.
Không phải thử nghiệm nào cũng thành công. Có lần, khi xây dựng trang web cho một cửa hàng lốp xe, AI đã… bịa ra đánh giá Yelp giả. Một lần khác, nó bỏ qua một nửa nội dung bài viết khi chuyển sang định dạng tương tác. Tuy nhiên, quá trình làm việc như vậy vẫn đầy ấn tượng, vì chỉ vài phút là có sản phẩm hoạt động được.
Các công cụ phổ biến: Cursor, Replit, Bolt, Lovable...
Hệ sinh thái vibecoding đang phát triển nhanh chóng, với nhiều công cụ cho phép người dùng “đặt hàng” một ứng dụng hoặc trang web qua prompt. Các nền tảng như Cursor, Replit, Bolt hay Lovable đều có thể lựa chọn ngôn ngữ lập trình, thư viện cần thiết và tạo sản phẩm đầu cuối.
Với phiên bản miễn phí và trả phí, người dùng không cần kinh nghiệm kỹ thuật, chỉ cần một ý tưởng rõ ràng và một chút thời gian để điều chỉnh.
AI sẽ thay thế hay hỗ trợ lập trình viên?
AI trong lập trình không còn là tương lai. Các mô hình hiện nay đã đạt điểm số xuất sắc trong các kỳ thi lập trình và đang thay thế hàng loạt vị trí kỹ sư cấp thấp tại các tập đoàn lớn. Google cho biết hơn 25% mã nguồn mới được triển khai hiện tại đã do AI sinh ra.
Điều này khiến một số lập trình viên trẻ lo lắng về việc bị thay thế. Tuy nhiên, với những người đam mê sáng tạo, như tác giả, thì AI là công cụ mở ra kỷ nguyên mới: nơi mọi người đều có thể “code” mà không cần học lập trình.
Một làn sóng sáng tạo dân chủ mới
Không chỉ dừng lại ở các ứng dụng nhỏ lẻ, nhiều người đã bắt đầu tận dụng vibecoding để hiện thực hóa các ý tưởng kinh doanh quy mô nhỏ. Ví dụ, một độc giả đã dùng AI để tạo trang web cung cấp phân tích dữ liệu thời tiết cho người trồng trọt địa phương. Một người khác tạo công cụ quản lý thời gian học tập cho sinh viên đại học – tất cả đều không cần kỹ năng lập trình.
Xu hướng này mở ra một làn sóng “sáng tạo dân chủ” mới, nơi rào cản kỹ thuật không còn là lý do khiến ý tưởng bị bỏ quên. Giống như Canva đã giúp mọi người làm thiết kế đồ họa chuyên nghiệp mà không cần học Photoshop, thì vibecoding đang làm điều tương tự với phần mềm.
Hạn chế và mặt trái tiềm ẩn
Tất nhiên, vibecoding chưa hoàn hảo. Các công cụ AI hiện tại đôi khi vẫn tạo lỗi logic, hiểu sai ngữ cảnh hoặc đưa ra giải pháp thiếu khả thi. Quan trọng hơn, chúng có thể bị lạm dụng để tạo mã độc, hay khai thác các kẽ hở bảo mật. Tác giả cảnh báo: lập trình viên vẫn phải giám sát AI khi phát triển công cụ, đặc biệt trong các dự án có tính nghiêm trọng cao.
Kết nối cộng đồng và chia sẻ ý tưởng
Sau khi chia sẻ trải nghiệm trên podcast, tác giả đã nhận được hàng chục phản hồi từ người nghe — những người đã dùng AI để tạo công cụ dinh dưỡng cá nhân, ứng dụng tổng hợp newsletter, hoặc công cụ theo dõi giá trứng. Đây là minh chứng rõ ràng rằng AI không chỉ phục vụ tập đoàn lớn mà đang thâm nhập vào đời sống hàng ngày của những người bình thường.
Không lập trình cũng có thể sáng tạo
Vibecoding cho thấy: không cần viết một dòng mã nào, bạn vẫn có thể tạo ra ứng dụng, giải pháp và sản phẩm hữu ích cho chính mình – và cho cộng đồng. Trong bối cảnh AI ngày càng trở nên mạnh mẽ, khả năng tạo phần mềm “tự phục vụ” sẽ trở thành kỹ năng phổ biến như dùng email hay Excel. Và nếu như bạn đã từng có một ý tưởng phần mềm “trong đầu mà không biết làm thế nào”, có lẽ bây giờ là lúc… để bắt đầu.
shared via nytimes,
